ΟΙ ΠΕΡΙΟΔΕΙΕΣ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΤΥΑΝΕΩΣ

Ὁ σοφός Ἀπολλώνιος Τυανέας ἀπό μικρή ἡλικία ἄρχισε τίς περιοδείες του καί οἱ ὁποίες συνεχίστηκαν μέχρι την εκθέωσή του. Οἱ περιοδείες του παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον διότι επισκέπτεται συνέχεια τόπους ὅπου διαμένει Ελληνικό στοιχείο. Ἐκεῖ ὁ Ἀπολλώνιος
διδάσκει καί καθοδηγεῖ τούς Ἕλληνες.
Μάλιστα κατά το ταξίδι του πρός τίς Ἰνδίες
πραγματοποιεῖ σχεδόν τό ἴδιο δρομολόγιο μέ τό Μέγα Ἀλέξανδρο. Παρακάτω θά ἐξετάσουμε
ἐπιγραμματικά τά μέρη πού ἐπισκέφθηκε, ὅπως περιγράφονται στή βιογραφία πού μᾶς ἄφησε ὁ Φιλόστρατος.


Τύανα (γέννηση) → σέ ἡλικία 14 ἑτῶν μεταβαίνει στούς Ταρσούς γιά νά ἐκπαιδευτεῖ ἀπό τόν ρήτορα Εὐθύδημο → Αἰγές (ἐνασχόληση μέ φιλοσοφία, ἐγκατάσταση στό ἱερό τοῦ Ἀσκπληπιοῦ, δάσκαλός του ὁ Εὔξενος) → ἐπιστροφή στά Τύανα σέ ἡλικία 20 ἑτῶν γιά να θάψει τόν πατέρα του → ἐπιστροφή στίς Αἰγές → ἐπιστροφή ξανά στά Τύανα → Παμφυλία (περίοδος σιωπῆς), ἐπισκέφτηκε τήν Ἄσπενδο τῆς Παμφυλίας → Κιλικία (περίοδος σιωπῆς)→ Μεγάλη Ἀντιόχεια (ἱερό Δαφναίου Ἀπόλλωνος) →

ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΙΝΔΙΑ

Ἄφιξη σέ ἀρχαῖα Νίνο (Νινευί) → Μεσοποταμία → Κτησιφώντα → ὅρια Βαβυλώνας (εὐνούχος σατράπης) → Κισσία χῶρα (ἐπαρχία στή Σουσιανή τῆς Περσίας) Ἐρετριεῖς – πεδιάδα Ἐκβάτανων → Βαβυλ ώνα (βασιλεύς Οὐαρδάνης) παραμονή 1 χρόνο καί 8 μῆνες →
Πλησιάζουν στόν Καύκασο (ἀπό αὐτό τό βουνό ἀρχίζει ὁ Ταῦρος πού διασχίζει τήν Ἀρμενία, τήν Κιλικία καί φτάνει μέχρι τήν Παμφυλία καί τή Μυκάλη, καταλήγοντας στήν ἀκτή ὅπου κατοικοῦν Κάρες. Περιβάλλει μέ τό ὑπόλοιπο τοῦ Ταῦρου ὅλη τή Σκυθία πού συνορεύει μέ τήν Ἰνδική κοντά στή Μαιώτιδα καί πρός τά ἀριστερά τοῦ Πόντου) → Περνοῦν τόν Καύκασο (Ἔμπουσα) → κατεύθυνονται πρός τό ὄρος Νῦσα, ὅπου ὁ Διόνυσος κάνει πολλά καί θαυμαστά → περνοῦν τόν ποταμό Κωφήνα καί φτάνουν στό ὄρος Νῦσα (μέσω της διάβασης Χαϊμπέρ) Ἐκεῖ ὑπῆρχε ἱερό τοῦ Διονύσου. Σ'αὐτό το μέρος σταμάτησε καί ὁ Ἀλέξανδρος ἀφοῦ προσευχήθηκε στόν Διόνυσο καί ἔκανε θυσία στούς πρόποδες τοῦ βουνοῦ. Ἡ Ἄορνος Πέτρα δέν ἀπέχει πολύ ἀπό τήν Νῦσα, ὅμως δέν τήν ἐπισκέφθησαν διότι ἦταν ἔξω ἀπό τήν πορεία τους. → προχωροῦν πρός τόν Ἰνδό ποταμό → διαβαίνουν τόν Ἰνδό ποταμό μέ τό σατραπικό καράβι καί περνοῦν στή χῶρα τοῦ Ὑδραώτη → ὁδηγοῦνται στά Τάξιλα (ἕδρα κάποτε τοῦ βασιλέως Πῶρου) στό βασιλέα Φραώτη καί παραμένουν 4 ἡμέρες → μετά ἀπό ταξίδι δύο ἡμερῶν φτάνουν στήν πεδιάδα ὅπου λένε ὅτι πολέμησε ὁ Πῶρος μέ τόν Ἀλέξανδρο . Ἐκεῖ ὑπῆρχαν πῦλες πού πάνω τους ὑπῆρχε ἄγαλμα τοῦ Ἀλεξάνδρου → διασχίζουν τόν ποταμό Ὑδραώτη καί φτάνουν στόν ποταμό Ὕφαση. 30 στάδια πρίν τόν Ὕφαση συναντοῦν τούς βωμούς πού ἔστησε ὁ Ἀλέξανδρος (ὁ Ἀλέξανδρος τερμάτισε τήν ἐκστρατεία του στόν ποταμό Ὕφαση. Οἱ σοφοί κατοικοῦσαν μεταξύ τοῦ Ὕφαση καί τοῦ Γάγγη)Παράκα (μεγάλη πόλη κάτω ἀπό τό βουνό μέ δράκοντες) → μετά ἀπό 4 μέρες ταξίδι μέσα ἀπό περιοχές ἔφορες φτάνουν στό ὀχυρό τῶν σοφῶν.


ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Ὁ Ἀπολλώνιος φεῦγει ἔχοντας δεξιά του τόν Γάγγη καί ἀριστερά του τόν Ὕφαση καί κατεβαίνει πρός τήν Ἐρυθρά θάλασσα πού ἀπεῖχε δρόμο 10 ἡμερῶν ἀπό τόν ἱερό λόφο. (Ἄν ἦταν πεζοί θά βάδιζαν περίπου 20-30 χλμ τήν ἡμέρα δηλαδή θά διέσχιζαν περίπου ἀπόσταση 200-300 χλμ. ἀνάλογα μέ τό ἔδαφος πού βάδιζαν. Ἄν ἦταν μέ ἄλογα θά εἶχαν διασχίσει μεγαλύτερη ἀπόσταση ἡ ὁποία ὅμως ἐξαρτᾶται ἀπό τή μορφολογία τοῦ ἐδάφους.
Εἶδαν καί τίς ἐκβολές τοῦ Ἰνδοῦ καί ἐκεῖ ὑπῆρχε μία πόλις τά Πάταλα (Ἐκεῖ πῆγε ὁ Ναύαρχος τοῦ Ἀλεξάνδρου ὁ Νέαρχος).
Πέρασαν ἀκόμα κι ἀπό τή χῶρα τῶν Ὠρειτῶν → Πέρασαν καί ἀπό τά Βάλαρα (ὁ χάρτης τά λέει Βάδαρα) → Στόβηρα (ἡ πόλις τῶν Ἰχθυοφάγων) → Καρμανία
Φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Εὐφράτη → προχωροῦν πρός τά πάνω καί φτάνουν στή Βαβυλώνα στόν Οὐαρδάνη → Νίνο → Σελέυκεια → Πάφος Κύπρος → Ἰωνία ( Ἔφεσος)

ΙΩΝΙΑ

Ἔφεσος → Σμύρνη → ἐπιστροφή στήν Ἔφεσο λόγω τῆς ἐπιδημίας πού προέκυψε (ταυτόχρονη παρουσία σέ Σμύρνη καί Ἔφεσο ;) → Πέργαμος → Ἴλιον (συνομιλία μέ Ἀχιλλέα) → περίπλους Τρωϊκοῦ ἀκρωτηρίου καί αγκυροβολισμός στή Μήθυμνα τῆς Λέσβου (ὁ σημερινός Μόλυβος). Βρίσκει τό ἄγαλμα τοῦ Παλαμήδη καί ἱδρύει ἱερό. Ἐπισκέπτεται καί τό ἄδυτο τοῦ Ὀρφέα. → Πειραιάς, Ἀθήνα → Θερμοπύλες (μνημεῖο Λεωνίδα) → Μαντεῖο Δωδώνης → Μαντεῖο Δελφῶν → Μαντεῖο στίς Ἄβες Φωκίδας (κοντά στή σημερινή Ἀταλάντη, 3 χλμ. ἀπό τό χωριό Ἔξαρχος) → Μαντεῖο Τροφωνίου → Μαντεῖο Ἀμφιάραου → Ἐλικώνας → Ἰσθμός, Λέχαιο → Κόρινθος → Ὀλυμπία → Μέσω Ταϋγέτου φτάνει στή Σπάρτη → Ἄφιξη στό ἀκρωτήριο Μαλέας μέ σκοπό νά άναχωρήσει γιά Ρώμη. → Ἀναβάλλει ὅμως τό ταξίδι γιά τή Ρώμη καί ἀποφασίζει νά ἐπισκεφθεῖ τήν Κρήτη. Ἄφιξη στήν Κυδωνία (Χανιά) → Κνωσσός (ἐκεῖ ὑπῆρχε ὁ Λαβύριν-θος) → Γόρτυνα → Ἴδη ( Ἰδαῖον Ἄντρον) → Λεβηναῖο Ἱερό (Ἀσκλη-πιός) κοντά στό στό χωριό Λέντας στό Νότιο τμῆμα τοῦ Νομοῦ Ἠρακλείου

ΡΩΜΗ

Μετά τήν Κρήτη φτάνει στή Ρώμη

ΙΣΠΑΝΙΑ

Φεύγει ἀπό τή Ρώμη καί πηγαίνει στήν Ἰσπανία στίς Στῆλες τοῦ Ἠρακλέους (Γιβραλτάρ)

ΡΩΜΗ

Επιστροφή πάλι στή Ρώμη ὅπου μέσω Λιβύης και Τυρρηναϊκῆς θάλασσας περνοῦν ἀπό τό άκρωτήριο Λιλύβαιο τῆς Δυτικῆς Σικελίας καί παραπλέοντας τήν Μεσσήνη καί τόν πορθμό τῆς Χάρυβδης (συμβολή Τυρρηνικοῦ πελάγους μέ Ἀδριατικό) φτάνουν στίς Συρρακοῦσες. → Κατάνη (βόρεια τῶν Συρρακουσῶν)

ΕΛΛΑΔΑ

Ἀναχωρεῖ ἀπό τή Σικελία γιά Λευκάδα → μέ πλοῖο πάει στό Λέχαιο (κοντά στόν Ἰσθμό) → Ἀθήνα (μύηση στά Ἐλευσίνια)

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

Ἀπό τήν Ἀθήνα ξεκινάει γιά τήν Αἴγυπτο
Πειραιάς → Χίος → Ρόδος → Ἀλεξάνδρεια (Αἴγυπτος) → ἀναχώρηση γιά Αἰθιοπία ἔχοντας στά δεξιά τους τόν Νεῖλο.
Φτάνουν στό τέμενος τοῦ Μέμνονα ὅπου ὑπῆρχε ὁ ἀνδριάντας τοῦ Μέμνονα στίς Θῆβες τοῦ Αἰγύπτου → Ἔφυγαν ἀπό ἐκεῖ τὀ πρωί καί ἔφτασαν στό σπουδαστήριο τῶν Γυμνοσοφιστῶν λίγο πρίν τό μεσημέρι. Ἅρα, θά πρέπει να διάνυσαν μιά ἀπόσταση γύρω στά 20 χιλιόμετρα. Οἱ Γυμνοσοφιστές κατοικοῦν σέ ἕνα λόφο λίγο πιό πέρα ἀπό τίς ὄχθες τοῦ Νείλου. Στή συνέχεια ὁ Ἀπολλώνιος προτείνει νά πᾶνε στούς καταρράκτες καί στίς πηγές τοῦ Νεῖλου. Ὁ πρῶτος καταρράκτης τοῦ Νεῖλου ξεκινάει λίγο νοτιότερα ἀπό τίς Θῆβες. → ταξιδεύουν κατά μῆκος τῶν καταρρακτῶν τοῦ Νείλου. Φθάνουν μέχρι τόν τρίτο καταρράκτη καί βλέπουν κορυφές βράχων ποῦ κρέμονται πάνω ἀπό τόν Νεῖλο σέ ὕψος ὀχτώ σταδίων.
Ἀναχώρηση ἔχοντας στά ἀριστερά τόν Νεῖλο → παραμένει στά παράλια τῆς Αἰγύπτου → ἐπισκέπτεται τούς Φοίνικες → μετά τήν Ταρσός τῆς Κιλικίας. Συνάντηση μέ Τίτο, ὅταν αὐτός ἀνακυρήχθηκε αὐτοκράτορας. → ἐπισκέπτεται τούς Ἴωνες → ἐπισκέπτεται τούς
Ἀχαιούς → πηγαίνει στήν Ἰταλία
Ὁ Ἀπολλώνιος ἐπισκέφτηκε τίς πόλεις τοῦ Ἑλλησπόντου ὅταν βρισκόταν στήν Ἰωνία.

Ὁ Ἀπολλώνιος εἶναι στήν Ἰωνία καί μάλλον ξεκινάει ἀπό τή Σμύρνη γιά νά πάει στή Ρώμη.

Σμύρνη → ταξίδι γιά Ἀχαΐα, φτάνει στήν Κόρινθο → ἀναχώρηση γιά Ἰταλία → μετά ἀπό 5 μέρες ἄφιξη στή Δικαιαρχία (Pozzuoli ή Puteoli) → ἀναχώρηση ἀπό τήν Δικαιαρχία καί τήν 3η μέρα φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Τίβερη → ἀπό ἐκεῖ ταξιδεύουν μέ πλοῖο γιά τή Ρώμη.
Δίκη τοῦ Ἀπολλωνίου καί ἐξαφάνιση τοῦ Ἀπολλωνίου μετά τό τέλος τῆς ἀπολογίας του καί ἐμφάνιση του στό Δάμη πού ἦταν στήν Δικαιαρχία. → ἀναχώρηση μέ πλοῖο γιά τή Σικελία. Παρακάμπτουν τή Μεσσήνη καί μετά ἀπό 3 μέρες φτάνουν στό Ταυρομένιο. → μετά πᾶνε στίς Συρακοῦσες → ἀναχώρηση γιά Πελοπόννησο. Μετά ἀπό 6 μέρες φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Ἀλφειοῦ. → Ὀλυμπία → ἀναχώρηση γιά Λιβαδειά γιά τό Τροφώνειο Ἄντρο. → κατάβαση στό Τροφώνειο Ἄντρο καί μετά ἀπό 7 μέρες ὁ Ἀπολλώνιος ἐμφανίζεται στήν Αὐλίδα.
Μετά ἀπό 2 χρόνια παραμονῆς στήν Ἑλλάδα, ὁ Ἀπολλώνος ἀναχωρεῖ γιά τήν Ἰωνία. → Φιλοσοφοῦσε στή Σμύρνη καί τήν Ἔφεσο. → Τήν ὥρα πού μιλοῦσε στήν Ἔφεσο βλέπει τό θάνατο τοῦ Δομητιανοῦ.

Πιθανοί τόποι ἐκθέωσης :

1) Ἔφεσος
2) Λίνδος Ρόδου
3) Δικτύνναιο Κρήτης

Ἀπό τά τρία μέρη τό Δικτύνναιο Κρήτης συγκεντρώνει
τίς περισσότερες πιθανότητες, ὡς τόπος ἐκθέωσης.




Ὅ,τι απέμεινε ἀπό τό Ἱερό τῆς Θεᾶς Ἀρτέμιδος Δίκτυννας
στήν Κρήτη, στή Χερσόνησο Ροδωποῦ. Ἀπό αὐτό ἐδῶ τό μέρος
ἔγινε ἡ ἐκθέωση τοῦ Ἀπολλωνίου Τυανέως.

ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ - Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΝΟΣ ΗΡΩΑ

Ο Παλαμήδης ήταν γιός του Ναυπλίου καί της Ησιόνης. Ήταν εφευρέτης, συγγραφέας και ήρωας του Τρωϊκού Πολέμου. Ως εφευρέτης επινόησε τα μέτρα και τα σταθμά. Εφήυρε τα γράμματα Ζ, Π, Φ, Χ του Αλφαβήτου και τους αριθμούς. Ακόμα διαίρεσε το έτος σέ μήνες, ημέρες και ώρες. Κατά τη διάρκεια του Τρωϊκού Πολέμου φροντίζοντας για την ψυχαγωγία των στρατευμάτων των Αχαιών εφήυρε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι τους πεσσούς ή πεττούς (το σημερινό σκάκι). Ο Παλαμήδης ήταν ονομαστός γιά την ευγένεια και τη σοφία του. Αυτό προξένησε τον φθόνο του Οδυσσέα. Επιπλέον ο Οδυσσέας είχε ένα ακόμη λόγο να φθονεί τόν Παλαμήδη διότι ήταν εκείνος που απεκάλυψε, όταν μετέβει στήν Ιθάκη, το πονηρό τέχνασμα του Οδυσσέα για να μην συμμετάσχει στον Τρωϊκό Πόλεμο. Η ιστορία έχει ως εξής: Ο Οδυσσέας είχε ορκισθεί να υπερασπίσει το γάμο του Μενέλαου και της Ελένης. Όταν ο Πάρις απήγαγε την Ελένη, τότε ο Αγαμέμνων έστειλε τον Παλαμήδη για να φέρει τον Οδυσσέα. Όμως ο Οδυσσέας δεν είχε σκοπό να κρατήσει τον όρκο του και προσποιόταν τον τρελλό σπέρνοντας τα χωράφια του μέ αλάτι. Ο Παλαμήδης αντιλήφθηκε οτι ο Οδυσσέας το έκανε ψεύτικα και τοποθέτησε τον γιό του Οδυσσέα Τηλέμαχο μπροστά από το αλέτρι. Ο Οδυσσέας αναγκάστηκε να σταματήσει το όργωμα και αποκαλύφθηκε έτσι ότι είχε τα λογικά του. Ο Οδυσσέας ποτέ δεν συγχώρεσε στον Παλαμήδη την πράξη του αυτή που στάθηκε η αιτία για να συμμετάσχει στον Τρωϊκό Πόλεμο.

Τό ονόμα του Παλαμήδη ετυμολογείται ως εξής:

1) Πάλη (άμμος) + μήδος (επινόηση) = αυτός που επινοεί στην άμμο (γράφει δηλαδή πάνω στην άμμο)

2) από τό ρήμα παλαμάομαι = σχεδιάζω επιδέξια, μηχανεύομαι κατάτρόπο αριστοτεχνικό, επιχειρώ με επιτηδειότητα

Στό έργο του Φιλόστρατου «Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιο» στό Βιβλίο Γ΄ κεφ ΧΧΙΙ κατά την παραμονή του Απολλωνίου στους Ινδούς σοφούς, ο αρχηγός των Ινδών σοφών Ιάρχας δείχνοντας έναν νέο 20 ετών λέει στον Απολλώνιο «Όπως βλέπεις ο νέος αυτός είναι δυνατός και γενναίος στο σώμα, μπορεί να υπομείνει τη φωτιά και κάθε τομή και ενω είναι τέτοιος απεχθάνεται τη Φιλοσοφία.» Ο Απολλώνιος ρωτάει τον Ιάρχα ποιό είναι το πάθημα του νέου αυτού, ο οποίος αν και τόσο προικισμένος απεχθάνεται τη Φιλοσοφία. Ο Ιάρχας αποκρίνεται: «Ο νέος αυτός ήταν κάποτε ο Παλαμήδης που πολέμησε στην Τροία. Του φέρθηκαν πολύ εχθρικά ο Οδυσσέας και ο Όμηρος, ο μεν Οδυσσέας διότι επινόησε σε βάρος του τεχνάσματα εξαιτίας των οποίων λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου κι ο Όμηρος γιατί δεν τον θεώρησε άξιο λόγου. Επειδή ούτε η σοφία του τον ωφέλησε, ούτε αξιώθηκε να επαινεθεί από τόν Όμηρο που επαίνεσε πολλούς, ακόμα και όχι ιδιαίτερα σημαντικούς, και επειδή ο Οδυσσέας τον κατέστρεψε χωρίς να έχει κάνει τίποτα κακό, κρατάει στάση εχθρική πρός τη Φιλοσοφία καί θρηνεί για την κακοτυχία του. Είναι ο Παλαμήδης που μπορεί να γράψει αν και δεν έχει μάθει γράμματα.»

Στό ίδιο πάλι έργο του Φιλόστρατου Βιβλίο Δ΄ Κεφ. XVI ο Απολλώνιος κατά την παραμονή του στο Ίλιο καλεί την ψυχή του Αχιλλέα για να του απευθύνει ορισμένες ερωτήσεις. Η Πέμπτη ερώτηση του Απολλωνίου πρός τον Αχιλλέα ήταν : «Τί συνέβη και ο Όμηρος αγνοεί τον Παλαμήδη ή μήπως τον γνώριζε καί τον κράτησε έξω από την ιστορία σας;» Η απάντηση του ήρωα Αχιλλέα ήταν : «Αν ο Παλαμήδης δεν ήρθε στην Τροία, τότε ούτε η Τροία υπήρξε ποτέ. Επειδή όμως ο σοφώτατος και πολεμικότατος αυτός άνδρας πέθανε εξαιτίας του Οδυσσέα, ο Όμηρος δεν τον αναφέρει γιά να μην αναφέρει τις ντροπές του Οδυσσέα.» Αφού τόν θρήνησε ο Αχιλλέας ως τον σπουδαιότερο και ομορφότερο, τόν νεώτερο και συνάμα τον πιο αξιοπόλεμο άνδρα, αυτόν που ξεπερνούσε όλους σε σωφροσύνη και συχνά συναντιόταν με τις Μούσες, είπε στον Απολλώνιο : «Εσύ, Απολλώνιε, επειδή οι σοφοί υποστηρίζουν ο ένας τον άλλο, φρόντισε τον τάφο του και αναστήλωσε το άγαλμα του Παλαμήδη που είναι παραπεταμένο. Βρίσκεται στην Αιολίδα, στη Μήθυμνα της Λέσβου (το σημερινό Μόλυβο).»

Στό Κεφ. ΧΙΙΙ ο Απολλώνιος φεύγοντας μέ καράβι από το Ίλιο αποβιβάζεται στη Μήθυμνα της Λέσβου. Αναφέρει ο Απολλώνιος : «Ο Αχιλλέας λέει είπε οτι κάπου εκεί κοντά κείτεται ο Παλαμήδης και υπάρχει άγαλμά του με ύψος ενός πήχη που παριστάνει ωστόσο κάποιον μεγαλύτερο στην ηλικία από τον Παλαμήδη. Έλληνες, ας φροντίσουμε έναν ενάρετο άνδρα που του οφείλουμε κάθε σοφία. Θά αποδειχθούμε καλύτεροι από τους Αχαιούς, τιμώντας γιά την αρετή του αυτόν που εκείνοι τελείως άδικα σκότωσαν.» Ο Απολλώνιος βρήκε τον τάφο και το άγαλμα θαμένο κοντά στον τάφο. Στη βάση του αγάλματος υπήρχε η επιγραφή «ΣΤΟΝ ΘΕΪΚΟ ΠΑΛΑΜΗΔΗ». Ο Απολλώνιος έστησε το άγαλμα όρθιο και ίδρυσε εκεί ιερό κάνοντας την εξής ευχή : «Παλαμήδη, μακάρι να ξεχάσεις την οργή που είχες κάποτε προς τους Αχαιούς και κάνε να πληθύνουν και να γίνουν σοφοί. Καν’ το Παλαμήδη, δημιουργέ της ευφράδειας, των Μουσών και του ίδιου μου του εαυτού».
Βλέπουμε ότι τόσο ο μέγιστος Απολλώνιος Τυανέας, ο οποίος δίκαιως χαρακτηρίστηκε αναμορφωτής του Ελληνισμού, όσο και ο ήρωας Αχιλλέας αποκαθιστούν τη μνήμη του Παλαμήδη και τον τιμούν.

Στη Χρονογραφία του Ιωάννη Μαλάλα αναφέρονται τα εξής ενδιαφέροντα για τον Παλαμήδη:

[Των μεν Αχαιών οι άριστοι άνδρες ούτοι.]

[Παλαμήδης] *** εφήυρεν εκ της κινήσεως των επτά πλανητών κατά μοιρικήν τύχην επαγόντων τοις ανθρώποις χαράς και λύπας, ορίσας την τάβλαν τόν γήϊνον κόσμον, τους δέ δυοκαίδεκα κάσους τον ζωδιακόν αριθμόν, το δε ψηφοβόλον και τα εν αυτώ επτά κοκκία τα επτά άστρα, τον δε πύργον το ύψος του ουρανού, εξ' ου ανταποδίδοται πάσι καλά και κακά.

... Εφηύρε (την πεσσεία ή πεττεία, δηλ. το παιγνίδι τών πεσσών = σημ. σκάκι) από την κίνηση των επτά πλανητών που επιφέρουν στους ανθρώπους χαρές και λύπες "κατά μοιρική τύχη", δηλ. σύμφωνα με την τύχη που καθορίζουν οι Μοίρες, ορίζοντας την τάβλα (= αβάκιο, σκακιέρα) ως τον γήινο κόσμο , τους δε δώδεκα οίκους ως τον αριθμό των ζωδίων, το δε μέρος όπου τοποθετούνται τα ψηφία (πεσσοί) και τα εντός αυτού επτά κομμάτια (συμβολίζουν) τα επτά άστρα, ο δέ πύργος (το όγδοο κομμάτι) συμβολίζει το ύψος τού ουρανού, από όπου ανταποδίδονται σε όλους τα οφειλόμεν καλά και κακά.
(Ιω. Μαλάλας, ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΑ, Εκδόσεις ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ, Αθήνα 2001, Απόδοση αποσπάσματος: Ιαλυσσός)


Ο σοφώτατος των Ελλήνων, Σωκράτης, στην Απολογία του αναφέρει:
"Εγώ πάντως πολλές φορές θα ήθελα να πεθάνω αν όλα αυτά αληθεύουν, γιατί σ' εμένα τουλάχιστον, φαίνεται θαυμαστή η παραμονή σε μέρος που θα μπορούσα να συναντήσω τον Παλαμήδη, τον Αίαντα τον Τελαμώνιο και όσους άλλους από τους παλιούς πέθαναν από άδικη κρίση, και να συγκρίνω τα παθήματά μου με τα δικά τους. Νομίζω πως κάθε άλλο παρά δυσάρεστα θα μου ήταν όλα αυτά".

Στόν ήρωα Παλαμήδη οφείλει το όνομά του, το κάστρο του Παλαμηδίου στο Ναύπλιο. Γνωστό για τα 999 σκαλιά του, το Παλαμήδι βρίσκεται σε ύψος 216 μέτρων. Κατασκευάστηκε κατά την περίοδο 1686-1715 από τους Ενετούς και έχει οκτώ αυτόνομους προμαχώνες. Μετά το 1715 το κάστρο έπεσε στα χέρια των Τούρκων ενώ το 1822 οι Έλληνες το κατέλαβαν. Η κατάληψη του Παλαμηδίου από τους Έλληνες κατέπληξε τους Ευρωπαίους καθώς το κάστρο θεωρείτο απόρθητο.