Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου 2009
Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΧΡΗΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΥΘΙΑΣ ΝΙΚΑΝΔΡΑΣ
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΧΡΗΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΥΘΙΑΣ THE LAST ORACLE OF DELPHI Ο χρησμός διατηρήθηκε προφορικά από στόμα σε στόμα μέσα σε κύκλους Ελλήνων και δημοσιοποιήθηκε ξανά τα τελευταία χρόνια. Οι πληροφορίες λένε ότι όλοι οι χρησμοί του Μαντείου των Δελφών -όπως και των άλλων Μαντείων- καταγράφονταν σε ειδικά βιβλία, τα λεγόμενα "Χρησμολόγια". Πολλούς τέτοιους χρησμούς διασώζει ο φιλόσοφος και ιερεύς του Απόλλωνος, Πλούταρχος (2ος αι. μ.χ.) Ως γνωστόν, μετά την τελική επικράτηση του Χριστιανισμού, που έγινε τον 6ο μ.χ., στα χρόνια του Ιουστινιανού, όλα σχεδόν τα ιερατικά κείμενα των Ελλήνων κατεστράφησαν ολοσχερώς. Ο ευρέως -και επίτηδες- διαδεδομένος δήθεν "χρησμός" του τύπου:"Είπατε τώι βασιλεί:Χαμαί πεσε δαίδαλος αυλά, ουκέτι Φοίβος έχει καλύβην, ου μάντιδα δάφνην, ου παγάν λαλέουσαν, απέσβετο και λάλον ύδωρ" που σημαίνει:Πείτε στον βασιλέα (Ιουλιανό): Χάμω έπεσε η πολυδαίδαλη αίθουσα (την γκρέμισαν), ο Φοίβος δεν έχει πιά καλύβα (την έκαψαν), ούτε η Μάντιδα δάφνη (την έκοψαν), ούτε κελαρυστή πηγή (κατέχωσαν με πέτρες την Κασταλία), έσβησε το νερό που πριν κελάρυζε...δεν είναι παρά μια κατασκευή των φανατικών Χριστιανών, που αποσκοπούσε να μεταδώσει κλίμα ηττοπάθειας στους Έλληνες μετά τα χρόνια του Ιουλιανού (4ος αι. μ.χ.). Αν τον μελετήσει κανείς προσεκτικά, θα διαπιστώσει ότι κατ΄ουσίαν αποτελεί μια παραποίηση ενός Υπομνήματος που οι υπεύθυνοι ιερείς του Μαντείου παρέδωσαν στον ιατροφιλόσοφο Ορειβάσιο, απεσταλμένο και φίλο του Ιουλιανού, για τις καταστροφές και τις ζημιές που είχαν προκαλέσει οι Χριστιανοί στο Ιερό των Δελφών και οι οποίες έχρηζαν άμεσης αποκαταστάσεως. Ιαλυσσός
ΔΕΙΤΕ: http://www.heliodromion.gr/Chrismos.htmΜουσική:Τέρρυ ΌλντφηλντMusic: Terry Oldfield Βιντεο-δημιουργία: ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝVideo-creation: HELIODROMION
Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου 2009
ΟΙ ΠΕΡΙΟΔΕΙΕΣ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΤΥΑΝΕΩΣ
Ὁ σοφός Ἀπολλώνιος Τυανέας ἀπό μικρή ἡλικία ἄρχισε τίς περιοδείες του καί οἱ ὁποίες συνεχίστηκαν μέχρι την εκθέωσή του. Οἱ περιοδείες του παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον διότι επισκέπτεται συνέχεια τόπους ὅπου διαμένει Ελληνικό στοιχείο. Ἐκεῖ ὁ Ἀπολλώνιος
διδάσκει καί καθοδηγεῖ τούς Ἕλληνες.
Μάλιστα κατά το ταξίδι του πρός τίς Ἰνδίες
πραγματοποιεῖ σχεδόν τό ἴδιο δρομολόγιο μέ τό Μέγα Ἀλέξανδρο. Παρακάτω θά ἐξετάσουμε
ἐπιγραμματικά τά μέρη πού ἐπισκέφθηκε, ὅπως περιγράφονται στή βιογραφία πού μᾶς ἄφησε ὁ Φιλόστρατος.
Τύανα (γέννηση) → σέ ἡλικία 14 ἑτῶν μεταβαίνει στούς Ταρσούς γιά νά ἐκπαιδευτεῖ ἀπό τόν ρήτορα Εὐθύδημο → Αἰγές (ἐνασχόληση μέ φιλοσοφία, ἐγκατάσταση στό ἱερό τοῦ Ἀσκπληπιοῦ, δάσκαλός του ὁ Εὔξενος) → ἐπιστροφή στά Τύανα σέ ἡλικία 20 ἑτῶν γιά να θάψει τόν πατέρα του → ἐπιστροφή στίς Αἰγές → ἐπιστροφή ξανά στά Τύανα → Παμφυλία (περίοδος σιωπῆς), ἐπισκέφτηκε τήν Ἄσπενδο τῆς Παμφυλίας → Κιλικία (περίοδος σιωπῆς)→ Μεγάλη Ἀντιόχεια (ἱερό Δαφναίου Ἀπόλλωνος) →
ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΙΝΔΙΑ
Ἄφιξη σέ ἀρχαῖα Νίνο (Νινευί) → Μεσοποταμία → Κτησιφώντα → ὅρια Βαβυλώνας (εὐνούχος σατράπης) → Κισσία χῶρα (ἐπαρχία στή Σουσιανή τῆς Περσίας) Ἐρετριεῖς – πεδιάδα Ἐκβάτανων → Βαβυλ ώνα (βασιλεύς Οὐαρδάνης) παραμονή 1 χρόνο καί 8 μῆνες →
Πλησιάζουν στόν Καύκασο (ἀπό αὐτό τό βουνό ἀρχίζει ὁ Ταῦρος πού διασχίζει τήν Ἀρμενία, τήν Κιλικία καί φτάνει μέχρι τήν Παμφυλία καί τή Μυκάλη, καταλήγοντας στήν ἀκτή ὅπου κατοικοῦν Κάρες. Περιβάλλει μέ τό ὑπόλοιπο τοῦ Ταῦρου ὅλη τή Σκυθία πού συνορεύει μέ τήν Ἰνδική κοντά στή Μαιώτιδα καί πρός τά ἀριστερά τοῦ Πόντου) → Περνοῦν τόν Καύκασο (Ἔμπουσα) → κατεύθυνονται πρός τό ὄρος Νῦσα, ὅπου ὁ Διόνυσος κάνει πολλά καί θαυμαστά → περνοῦν τόν ποταμό Κωφήνα καί φτάνουν στό ὄρος Νῦσα (μέσω της διάβασης Χαϊμπέρ) Ἐκεῖ ὑπῆρχε ἱερό τοῦ Διονύσου. Σ'αὐτό το μέρος σταμάτησε καί ὁ Ἀλέξανδρος ἀφοῦ προσευχήθηκε στόν Διόνυσο καί ἔκανε θυσία στούς πρόποδες τοῦ βουνοῦ. Ἡ Ἄορνος Πέτρα δέν ἀπέχει πολύ ἀπό τήν Νῦσα, ὅμως δέν τήν ἐπισκέφθησαν διότι ἦταν ἔξω ἀπό τήν πορεία τους. → προχωροῦν πρός τόν Ἰνδό ποταμό → διαβαίνουν τόν Ἰνδό ποταμό μέ τό σατραπικό καράβι καί περνοῦν στή χῶρα τοῦ Ὑδραώτη → ὁδηγοῦνται στά Τάξιλα (ἕδρα κάποτε τοῦ βασιλέως Πῶρου) στό βασιλέα Φραώτη καί παραμένουν 4 ἡμέρες → μετά ἀπό ταξίδι δύο ἡμερῶν φτάνουν στήν πεδιάδα ὅπου λένε ὅτι πολέμησε ὁ Πῶρος μέ τόν Ἀλέξανδρο . Ἐκεῖ ὑπῆρχαν πῦλες πού πάνω τους ὑπῆρχε ἄγαλμα τοῦ Ἀλεξάνδρου → διασχίζουν τόν ποταμό Ὑδραώτη καί φτάνουν στόν ποταμό Ὕφαση. 30 στάδια πρίν τόν Ὕφαση συναντοῦν τούς βωμούς πού ἔστησε ὁ Ἀλέξανδρος (ὁ Ἀλέξανδρος τερμάτισε τήν ἐκστρατεία του στόν ποταμό Ὕφαση. Οἱ σοφοί κατοικοῦσαν μεταξύ τοῦ Ὕφαση καί τοῦ Γάγγη)Παράκα (μεγάλη πόλη κάτω ἀπό τό βουνό μέ δράκοντες) → μετά ἀπό 4 μέρες ταξίδι μέσα ἀπό περιοχές ἔφορες φτάνουν στό ὀχυρό τῶν σοφῶν.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Ὁ Ἀπολλώνιος φεῦγει ἔχοντας δεξιά του τόν Γάγγη καί ἀριστερά του τόν Ὕφαση καί κατεβαίνει πρός τήν Ἐρυθρά θάλασσα πού ἀπεῖχε δρόμο 10 ἡμερῶν ἀπό τόν ἱερό λόφο. (Ἄν ἦταν πεζοί θά βάδιζαν περίπου 20-30 χλμ τήν ἡμέρα δηλαδή θά διέσχιζαν περίπου ἀπόσταση 200-300 χλμ. ἀνάλογα μέ τό ἔδαφος πού βάδιζαν. Ἄν ἦταν μέ ἄλογα θά εἶχαν διασχίσει μεγαλύτερη ἀπόσταση ἡ ὁποία ὅμως ἐξαρτᾶται ἀπό τή μορφολογία τοῦ ἐδάφους.
Εἶδαν καί τίς ἐκβολές τοῦ Ἰνδοῦ καί ἐκεῖ ὑπῆρχε μία πόλις τά Πάταλα (Ἐκεῖ πῆγε ὁ Ναύαρχος τοῦ Ἀλεξάνδρου ὁ Νέαρχος).
Πέρασαν ἀκόμα κι ἀπό τή χῶρα τῶν Ὠρειτῶν → Πέρασαν καί ἀπό τά Βάλαρα (ὁ χάρτης τά λέει Βάδαρα) → Στόβηρα (ἡ πόλις τῶν Ἰχθυοφάγων) → Καρμανία
Φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Εὐφράτη → προχωροῦν πρός τά πάνω καί φτάνουν στή Βαβυλώνα στόν Οὐαρδάνη → Νίνο → Σελέυκεια → Πάφος Κύπρος → Ἰωνία ( Ἔφεσος)
ΙΩΝΙΑ
Ἔφεσος → Σμύρνη → ἐπιστροφή στήν Ἔφεσο λόγω τῆς ἐπιδημίας πού προέκυψε (ταυτόχρονη παρουσία σέ Σμύρνη καί Ἔφεσο ;) → Πέργαμος → Ἴλιον (συνομιλία μέ Ἀχιλλέα) → περίπλους Τρωϊκοῦ ἀκρωτηρίου καί αγκυροβολισμός στή Μήθυμνα τῆς Λέσβου (ὁ σημερινός Μόλυβος). Βρίσκει τό ἄγαλμα τοῦ Παλαμήδη καί ἱδρύει ἱερό. Ἐπισκέπτεται καί τό ἄδυτο τοῦ Ὀρφέα. → Πειραιάς, Ἀθήνα → Θερμοπύλες (μνημεῖο Λεωνίδα) → Μαντεῖο Δωδώνης → Μαντεῖο Δελφῶν → Μαντεῖο στίς Ἄβες Φωκίδας (κοντά στή σημερινή Ἀταλάντη, 3 χλμ. ἀπό τό χωριό Ἔξαρχος) → Μαντεῖο Τροφωνίου → Μαντεῖο Ἀμφιάραου → Ἐλικώνας → Ἰσθμός, Λέχαιο → Κόρινθος → Ὀλυμπία → Μέσω Ταϋγέτου φτάνει στή Σπάρτη → Ἄφιξη στό ἀκρωτήριο Μαλέας μέ σκοπό νά άναχωρήσει γιά Ρώμη. → Ἀναβάλλει ὅμως τό ταξίδι γιά τή Ρώμη καί ἀποφασίζει νά ἐπισκεφθεῖ τήν Κρήτη. Ἄφιξη στήν Κυδωνία (Χανιά) → Κνωσσός (ἐκεῖ ὑπῆρχε ὁ Λαβύριν-θος) → Γόρτυνα → Ἴδη ( Ἰδαῖον Ἄντρον) → Λεβηναῖο Ἱερό (Ἀσκλη-πιός) κοντά στό στό χωριό Λέντας στό Νότιο τμῆμα τοῦ Νομοῦ Ἠρακλείου
ΡΩΜΗ
Μετά τήν Κρήτη φτάνει στή Ρώμη
ΙΣΠΑΝΙΑ
Φεύγει ἀπό τή Ρώμη καί πηγαίνει στήν Ἰσπανία στίς Στῆλες τοῦ Ἠρακλέους (Γιβραλτάρ)
ΡΩΜΗ
Επιστροφή πάλι στή Ρώμη ὅπου μέσω Λιβύης και Τυρρηναϊκῆς θάλασσας περνοῦν ἀπό τό άκρωτήριο Λιλύβαιο τῆς Δυτικῆς Σικελίας καί παραπλέοντας τήν Μεσσήνη καί τόν πορθμό τῆς Χάρυβδης (συμβολή Τυρρηνικοῦ πελάγους μέ Ἀδριατικό) φτάνουν στίς Συρρακοῦσες. → Κατάνη (βόρεια τῶν Συρρακουσῶν)
ΕΛΛΑΔΑ
Ἀναχωρεῖ ἀπό τή Σικελία γιά Λευκάδα → μέ πλοῖο πάει στό Λέχαιο (κοντά στόν Ἰσθμό) → Ἀθήνα (μύηση στά Ἐλευσίνια)
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Ἀπό τήν Ἀθήνα ξεκινάει γιά τήν Αἴγυπτο
Πειραιάς → Χίος → Ρόδος → Ἀλεξάνδρεια (Αἴγυπτος) → ἀναχώρηση γιά Αἰθιοπία ἔχοντας στά δεξιά τους τόν Νεῖλο.
Φτάνουν στό τέμενος τοῦ Μέμνονα ὅπου ὑπῆρχε ὁ ἀνδριάντας τοῦ Μέμνονα στίς Θῆβες τοῦ Αἰγύπτου → Ἔφυγαν ἀπό ἐκεῖ τὀ πρωί καί ἔφτασαν στό σπουδαστήριο τῶν Γυμνοσοφιστῶν λίγο πρίν τό μεσημέρι. Ἅρα, θά πρέπει να διάνυσαν μιά ἀπόσταση γύρω στά 20 χιλιόμετρα. Οἱ Γυμνοσοφιστές κατοικοῦν σέ ἕνα λόφο λίγο πιό πέρα ἀπό τίς ὄχθες τοῦ Νείλου. Στή συνέχεια ὁ Ἀπολλώνιος προτείνει νά πᾶνε στούς καταρράκτες καί στίς πηγές τοῦ Νεῖλου. Ὁ πρῶτος καταρράκτης τοῦ Νεῖλου ξεκινάει λίγο νοτιότερα ἀπό τίς Θῆβες. → ταξιδεύουν κατά μῆκος τῶν καταρρακτῶν τοῦ Νείλου. Φθάνουν μέχρι τόν τρίτο καταρράκτη καί βλέπουν κορυφές βράχων ποῦ κρέμονται πάνω ἀπό τόν Νεῖλο σέ ὕψος ὀχτώ σταδίων.
Ἀναχώρηση ἔχοντας στά ἀριστερά τόν Νεῖλο → παραμένει στά παράλια τῆς Αἰγύπτου → ἐπισκέπτεται τούς Φοίνικες → μετά τήν Ταρσός τῆς Κιλικίας. Συνάντηση μέ Τίτο, ὅταν αὐτός ἀνακυρήχθηκε αὐτοκράτορας. → ἐπισκέπτεται τούς Ἴωνες → ἐπισκέπτεται τούς
Ἀχαιούς → πηγαίνει στήν Ἰταλία
Ὁ Ἀπολλώνιος ἐπισκέφτηκε τίς πόλεις τοῦ Ἑλλησπόντου ὅταν βρισκόταν στήν Ἰωνία.
Ὁ Ἀπολλώνιος εἶναι στήν Ἰωνία καί μάλλον ξεκινάει ἀπό τή Σμύρνη γιά νά πάει στή Ρώμη.
Σμύρνη → ταξίδι γιά Ἀχαΐα, φτάνει στήν Κόρινθο → ἀναχώρηση γιά Ἰταλία → μετά ἀπό 5 μέρες ἄφιξη στή Δικαιαρχία (Pozzuoli ή Puteoli) → ἀναχώρηση ἀπό τήν Δικαιαρχία καί τήν 3η μέρα φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Τίβερη → ἀπό ἐκεῖ ταξιδεύουν μέ πλοῖο γιά τή Ρώμη.
Δίκη τοῦ Ἀπολλωνίου καί ἐξαφάνιση τοῦ Ἀπολλωνίου μετά τό τέλος τῆς ἀπολογίας του καί ἐμφάνιση του στό Δάμη πού ἦταν στήν Δικαιαρχία. → ἀναχώρηση μέ πλοῖο γιά τή Σικελία. Παρακάμπτουν τή Μεσσήνη καί μετά ἀπό 3 μέρες φτάνουν στό Ταυρομένιο. → μετά πᾶνε στίς Συρακοῦσες → ἀναχώρηση γιά Πελοπόννησο. Μετά ἀπό 6 μέρες φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Ἀλφειοῦ. → Ὀλυμπία → ἀναχώρηση γιά Λιβαδειά γιά τό Τροφώνειο Ἄντρο. → κατάβαση στό Τροφώνειο Ἄντρο καί μετά ἀπό 7 μέρες ὁ Ἀπολλώνιος ἐμφανίζεται στήν Αὐλίδα.
Μετά ἀπό 2 χρόνια παραμονῆς στήν Ἑλλάδα, ὁ Ἀπολλώνος ἀναχωρεῖ γιά τήν Ἰωνία. → Φιλοσοφοῦσε στή Σμύρνη καί τήν Ἔφεσο. → Τήν ὥρα πού μιλοῦσε στήν Ἔφεσο βλέπει τό θάνατο τοῦ Δομητιανοῦ.
Πιθανοί τόποι ἐκθέωσης :
1) Ἔφεσος
2) Λίνδος Ρόδου
3) Δικτύνναιο Κρήτης
Ἀπό τά τρία μέρη τό Δικτύνναιο Κρήτης συγκεντρώνει
τίς περισσότερες πιθανότητες, ὡς τόπος ἐκθέωσης.
Ὅ,τι απέμεινε ἀπό τό Ἱερό τῆς Θεᾶς Ἀρτέμιδος Δίκτυννας
στήν Κρήτη, στή Χερσόνησο Ροδωποῦ. Ἀπό αὐτό ἐδῶ τό μέρος
ἔγινε ἡ ἐκθέωση τοῦ Ἀπολλωνίου Τυανέως.
διδάσκει καί καθοδηγεῖ τούς Ἕλληνες.
Μάλιστα κατά το ταξίδι του πρός τίς Ἰνδίες
πραγματοποιεῖ σχεδόν τό ἴδιο δρομολόγιο μέ τό Μέγα Ἀλέξανδρο. Παρακάτω θά ἐξετάσουμε
ἐπιγραμματικά τά μέρη πού ἐπισκέφθηκε, ὅπως περιγράφονται στή βιογραφία πού μᾶς ἄφησε ὁ Φιλόστρατος.
Τύανα (γέννηση) → σέ ἡλικία 14 ἑτῶν μεταβαίνει στούς Ταρσούς γιά νά ἐκπαιδευτεῖ ἀπό τόν ρήτορα Εὐθύδημο → Αἰγές (ἐνασχόληση μέ φιλοσοφία, ἐγκατάσταση στό ἱερό τοῦ Ἀσκπληπιοῦ, δάσκαλός του ὁ Εὔξενος) → ἐπιστροφή στά Τύανα σέ ἡλικία 20 ἑτῶν γιά να θάψει τόν πατέρα του → ἐπιστροφή στίς Αἰγές → ἐπιστροφή ξανά στά Τύανα → Παμφυλία (περίοδος σιωπῆς), ἐπισκέφτηκε τήν Ἄσπενδο τῆς Παμφυλίας → Κιλικία (περίοδος σιωπῆς)→ Μεγάλη Ἀντιόχεια (ἱερό Δαφναίου Ἀπόλλωνος) →
ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΙΝΔΙΑ
Ἄφιξη σέ ἀρχαῖα Νίνο (Νινευί) → Μεσοποταμία → Κτησιφώντα → ὅρια Βαβυλώνας (εὐνούχος σατράπης) → Κισσία χῶρα (ἐπαρχία στή Σουσιανή τῆς Περσίας) Ἐρετριεῖς – πεδιάδα Ἐκβάτανων → Βαβυλ ώνα (βασιλεύς Οὐαρδάνης) παραμονή 1 χρόνο καί 8 μῆνες →
Πλησιάζουν στόν Καύκασο (ἀπό αὐτό τό βουνό ἀρχίζει ὁ Ταῦρος πού διασχίζει τήν Ἀρμενία, τήν Κιλικία καί φτάνει μέχρι τήν Παμφυλία καί τή Μυκάλη, καταλήγοντας στήν ἀκτή ὅπου κατοικοῦν Κάρες. Περιβάλλει μέ τό ὑπόλοιπο τοῦ Ταῦρου ὅλη τή Σκυθία πού συνορεύει μέ τήν Ἰνδική κοντά στή Μαιώτιδα καί πρός τά ἀριστερά τοῦ Πόντου) → Περνοῦν τόν Καύκασο (Ἔμπουσα) → κατεύθυνονται πρός τό ὄρος Νῦσα, ὅπου ὁ Διόνυσος κάνει πολλά καί θαυμαστά → περνοῦν τόν ποταμό Κωφήνα καί φτάνουν στό ὄρος Νῦσα (μέσω της διάβασης Χαϊμπέρ) Ἐκεῖ ὑπῆρχε ἱερό τοῦ Διονύσου. Σ'αὐτό το μέρος σταμάτησε καί ὁ Ἀλέξανδρος ἀφοῦ προσευχήθηκε στόν Διόνυσο καί ἔκανε θυσία στούς πρόποδες τοῦ βουνοῦ. Ἡ Ἄορνος Πέτρα δέν ἀπέχει πολύ ἀπό τήν Νῦσα, ὅμως δέν τήν ἐπισκέφθησαν διότι ἦταν ἔξω ἀπό τήν πορεία τους. → προχωροῦν πρός τόν Ἰνδό ποταμό → διαβαίνουν τόν Ἰνδό ποταμό μέ τό σατραπικό καράβι καί περνοῦν στή χῶρα τοῦ Ὑδραώτη → ὁδηγοῦνται στά Τάξιλα (ἕδρα κάποτε τοῦ βασιλέως Πῶρου) στό βασιλέα Φραώτη καί παραμένουν 4 ἡμέρες → μετά ἀπό ταξίδι δύο ἡμερῶν φτάνουν στήν πεδιάδα ὅπου λένε ὅτι πολέμησε ὁ Πῶρος μέ τόν Ἀλέξανδρο . Ἐκεῖ ὑπῆρχαν πῦλες πού πάνω τους ὑπῆρχε ἄγαλμα τοῦ Ἀλεξάνδρου → διασχίζουν τόν ποταμό Ὑδραώτη καί φτάνουν στόν ποταμό Ὕφαση. 30 στάδια πρίν τόν Ὕφαση συναντοῦν τούς βωμούς πού ἔστησε ὁ Ἀλέξανδρος (ὁ Ἀλέξανδρος τερμάτισε τήν ἐκστρατεία του στόν ποταμό Ὕφαση. Οἱ σοφοί κατοικοῦσαν μεταξύ τοῦ Ὕφαση καί τοῦ Γάγγη)Παράκα (μεγάλη πόλη κάτω ἀπό τό βουνό μέ δράκοντες) → μετά ἀπό 4 μέρες ταξίδι μέσα ἀπό περιοχές ἔφορες φτάνουν στό ὀχυρό τῶν σοφῶν.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Ὁ Ἀπολλώνιος φεῦγει ἔχοντας δεξιά του τόν Γάγγη καί ἀριστερά του τόν Ὕφαση καί κατεβαίνει πρός τήν Ἐρυθρά θάλασσα πού ἀπεῖχε δρόμο 10 ἡμερῶν ἀπό τόν ἱερό λόφο. (Ἄν ἦταν πεζοί θά βάδιζαν περίπου 20-30 χλμ τήν ἡμέρα δηλαδή θά διέσχιζαν περίπου ἀπόσταση 200-300 χλμ. ἀνάλογα μέ τό ἔδαφος πού βάδιζαν. Ἄν ἦταν μέ ἄλογα θά εἶχαν διασχίσει μεγαλύτερη ἀπόσταση ἡ ὁποία ὅμως ἐξαρτᾶται ἀπό τή μορφολογία τοῦ ἐδάφους.
Εἶδαν καί τίς ἐκβολές τοῦ Ἰνδοῦ καί ἐκεῖ ὑπῆρχε μία πόλις τά Πάταλα (Ἐκεῖ πῆγε ὁ Ναύαρχος τοῦ Ἀλεξάνδρου ὁ Νέαρχος).
Πέρασαν ἀκόμα κι ἀπό τή χῶρα τῶν Ὠρειτῶν → Πέρασαν καί ἀπό τά Βάλαρα (ὁ χάρτης τά λέει Βάδαρα) → Στόβηρα (ἡ πόλις τῶν Ἰχθυοφάγων) → Καρμανία
Φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Εὐφράτη → προχωροῦν πρός τά πάνω καί φτάνουν στή Βαβυλώνα στόν Οὐαρδάνη → Νίνο → Σελέυκεια → Πάφος Κύπρος → Ἰωνία ( Ἔφεσος)
ΙΩΝΙΑ
Ἔφεσος → Σμύρνη → ἐπιστροφή στήν Ἔφεσο λόγω τῆς ἐπιδημίας πού προέκυψε (ταυτόχρονη παρουσία σέ Σμύρνη καί Ἔφεσο ;) → Πέργαμος → Ἴλιον (συνομιλία μέ Ἀχιλλέα) → περίπλους Τρωϊκοῦ ἀκρωτηρίου καί αγκυροβολισμός στή Μήθυμνα τῆς Λέσβου (ὁ σημερινός Μόλυβος). Βρίσκει τό ἄγαλμα τοῦ Παλαμήδη καί ἱδρύει ἱερό. Ἐπισκέπτεται καί τό ἄδυτο τοῦ Ὀρφέα. → Πειραιάς, Ἀθήνα → Θερμοπύλες (μνημεῖο Λεωνίδα) → Μαντεῖο Δωδώνης → Μαντεῖο Δελφῶν → Μαντεῖο στίς Ἄβες Φωκίδας (κοντά στή σημερινή Ἀταλάντη, 3 χλμ. ἀπό τό χωριό Ἔξαρχος) → Μαντεῖο Τροφωνίου → Μαντεῖο Ἀμφιάραου → Ἐλικώνας → Ἰσθμός, Λέχαιο → Κόρινθος → Ὀλυμπία → Μέσω Ταϋγέτου φτάνει στή Σπάρτη → Ἄφιξη στό ἀκρωτήριο Μαλέας μέ σκοπό νά άναχωρήσει γιά Ρώμη. → Ἀναβάλλει ὅμως τό ταξίδι γιά τή Ρώμη καί ἀποφασίζει νά ἐπισκεφθεῖ τήν Κρήτη. Ἄφιξη στήν Κυδωνία (Χανιά) → Κνωσσός (ἐκεῖ ὑπῆρχε ὁ Λαβύριν-θος) → Γόρτυνα → Ἴδη ( Ἰδαῖον Ἄντρον) → Λεβηναῖο Ἱερό (Ἀσκλη-πιός) κοντά στό στό χωριό Λέντας στό Νότιο τμῆμα τοῦ Νομοῦ Ἠρακλείου
ΡΩΜΗ
Μετά τήν Κρήτη φτάνει στή Ρώμη
ΙΣΠΑΝΙΑ
Φεύγει ἀπό τή Ρώμη καί πηγαίνει στήν Ἰσπανία στίς Στῆλες τοῦ Ἠρακλέους (Γιβραλτάρ)
ΡΩΜΗ
Επιστροφή πάλι στή Ρώμη ὅπου μέσω Λιβύης και Τυρρηναϊκῆς θάλασσας περνοῦν ἀπό τό άκρωτήριο Λιλύβαιο τῆς Δυτικῆς Σικελίας καί παραπλέοντας τήν Μεσσήνη καί τόν πορθμό τῆς Χάρυβδης (συμβολή Τυρρηνικοῦ πελάγους μέ Ἀδριατικό) φτάνουν στίς Συρρακοῦσες. → Κατάνη (βόρεια τῶν Συρρακουσῶν)
ΕΛΛΑΔΑ
Ἀναχωρεῖ ἀπό τή Σικελία γιά Λευκάδα → μέ πλοῖο πάει στό Λέχαιο (κοντά στόν Ἰσθμό) → Ἀθήνα (μύηση στά Ἐλευσίνια)
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Ἀπό τήν Ἀθήνα ξεκινάει γιά τήν Αἴγυπτο
Πειραιάς → Χίος → Ρόδος → Ἀλεξάνδρεια (Αἴγυπτος) → ἀναχώρηση γιά Αἰθιοπία ἔχοντας στά δεξιά τους τόν Νεῖλο.
Φτάνουν στό τέμενος τοῦ Μέμνονα ὅπου ὑπῆρχε ὁ ἀνδριάντας τοῦ Μέμνονα στίς Θῆβες τοῦ Αἰγύπτου → Ἔφυγαν ἀπό ἐκεῖ τὀ πρωί καί ἔφτασαν στό σπουδαστήριο τῶν Γυμνοσοφιστῶν λίγο πρίν τό μεσημέρι. Ἅρα, θά πρέπει να διάνυσαν μιά ἀπόσταση γύρω στά 20 χιλιόμετρα. Οἱ Γυμνοσοφιστές κατοικοῦν σέ ἕνα λόφο λίγο πιό πέρα ἀπό τίς ὄχθες τοῦ Νείλου. Στή συνέχεια ὁ Ἀπολλώνιος προτείνει νά πᾶνε στούς καταρράκτες καί στίς πηγές τοῦ Νεῖλου. Ὁ πρῶτος καταρράκτης τοῦ Νεῖλου ξεκινάει λίγο νοτιότερα ἀπό τίς Θῆβες. → ταξιδεύουν κατά μῆκος τῶν καταρρακτῶν τοῦ Νείλου. Φθάνουν μέχρι τόν τρίτο καταρράκτη καί βλέπουν κορυφές βράχων ποῦ κρέμονται πάνω ἀπό τόν Νεῖλο σέ ὕψος ὀχτώ σταδίων.
Ἀναχώρηση ἔχοντας στά ἀριστερά τόν Νεῖλο → παραμένει στά παράλια τῆς Αἰγύπτου → ἐπισκέπτεται τούς Φοίνικες → μετά τήν Ταρσός τῆς Κιλικίας. Συνάντηση μέ Τίτο, ὅταν αὐτός ἀνακυρήχθηκε αὐτοκράτορας. → ἐπισκέπτεται τούς Ἴωνες → ἐπισκέπτεται τούς
Ἀχαιούς → πηγαίνει στήν Ἰταλία
Ὁ Ἀπολλώνιος ἐπισκέφτηκε τίς πόλεις τοῦ Ἑλλησπόντου ὅταν βρισκόταν στήν Ἰωνία.
Ὁ Ἀπολλώνιος εἶναι στήν Ἰωνία καί μάλλον ξεκινάει ἀπό τή Σμύρνη γιά νά πάει στή Ρώμη.
Σμύρνη → ταξίδι γιά Ἀχαΐα, φτάνει στήν Κόρινθο → ἀναχώρηση γιά Ἰταλία → μετά ἀπό 5 μέρες ἄφιξη στή Δικαιαρχία (Pozzuoli ή Puteoli) → ἀναχώρηση ἀπό τήν Δικαιαρχία καί τήν 3η μέρα φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Τίβερη → ἀπό ἐκεῖ ταξιδεύουν μέ πλοῖο γιά τή Ρώμη.
Δίκη τοῦ Ἀπολλωνίου καί ἐξαφάνιση τοῦ Ἀπολλωνίου μετά τό τέλος τῆς ἀπολογίας του καί ἐμφάνιση του στό Δάμη πού ἦταν στήν Δικαιαρχία. → ἀναχώρηση μέ πλοῖο γιά τή Σικελία. Παρακάμπτουν τή Μεσσήνη καί μετά ἀπό 3 μέρες φτάνουν στό Ταυρομένιο. → μετά πᾶνε στίς Συρακοῦσες → ἀναχώρηση γιά Πελοπόννησο. Μετά ἀπό 6 μέρες φτάνουν στίς ἐκβολές τοῦ Ἀλφειοῦ. → Ὀλυμπία → ἀναχώρηση γιά Λιβαδειά γιά τό Τροφώνειο Ἄντρο. → κατάβαση στό Τροφώνειο Ἄντρο καί μετά ἀπό 7 μέρες ὁ Ἀπολλώνιος ἐμφανίζεται στήν Αὐλίδα.
Μετά ἀπό 2 χρόνια παραμονῆς στήν Ἑλλάδα, ὁ Ἀπολλώνος ἀναχωρεῖ γιά τήν Ἰωνία. → Φιλοσοφοῦσε στή Σμύρνη καί τήν Ἔφεσο. → Τήν ὥρα πού μιλοῦσε στήν Ἔφεσο βλέπει τό θάνατο τοῦ Δομητιανοῦ.
Πιθανοί τόποι ἐκθέωσης :
1) Ἔφεσος
2) Λίνδος Ρόδου
3) Δικτύνναιο Κρήτης
Ἀπό τά τρία μέρη τό Δικτύνναιο Κρήτης συγκεντρώνει
τίς περισσότερες πιθανότητες, ὡς τόπος ἐκθέωσης.
Ὅ,τι απέμεινε ἀπό τό Ἱερό τῆς Θεᾶς Ἀρτέμιδος Δίκτυννας
στήν Κρήτη, στή Χερσόνησο Ροδωποῦ. Ἀπό αὐτό ἐδῶ τό μέρος
ἔγινε ἡ ἐκθέωση τοῦ Ἀπολλωνίου Τυανέως.
Τρίτη 10 Φεβρουαρίου 2009
ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ
Ευχαριστώ τους φίλους τής Ομάδας
Πεντάεδρον – Με τον Καφέ
Και τον φίλο Σταύρο από την
Ατείχιστη πόλη
για την απονομή αυτού του Βραβείου Φιλίας, Προσέγγισης ή "Εγγύτητας Κραδασμού", όπως εύστοχα το διατύπωσε ο Κάτοικος τής "Ατείχιστης Πόλης".
Με την σειρά μου θα αποδώσω αυτό το βραβείο σε ένα νέο Ιστολόγιο, ως επιβράβευση για την σοβαρή έρευνα και προσπάθεια, ώστε να το γνωρίσουν και περισσότεροι φίλοι.
Το νέο αυτό Ιστολόγιο λέγεται "Ταλετός" -και, για όσους δεν το γνωρίζουν, Ταλετός ή Ταλετόν λέγεται η κορυφή τού Ταϋγέτου:
Ταλετός
Αναρτήθηκε από ΠΥΡίΣΠΟΡΟΣ στις Δευτέρα, Φεβρουάριος 09, 2009
Ετικέτες Ανακοινώσεις
1 σχόλια:
ΤΑΛΕΤΟΣ είπε...
ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΣΤΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟ
ΚΑΙ ΑΛΗΘΙΝΟ ΦΙΛΟ ΙΑΛΥΣΣΟ ΠΟΥ ΜΕ ΤΙΜΑ ΜΕ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΥΤΟ.
ΟΠΩΣ Ο ΛΥΓΚΕΑΣ, ΠΟΥ ΗΤΑΝ Ο ΠΡΩΡΕΑΣ
ΤΗΣ ΑΡΓΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ,
ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΝΑΝ
ΠΡΩΡΕΑ ΓΙΑ ΕΜΑΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΤΑ ΤΑ ΠΑΤΡΙΑ
ΣΤΟΥΣ ΧΑΛΕΠΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ ΠΟΥ ΔΙΑΝΥΩΜΕ.
Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2009
ΑΙΑΝΤΑΣ Ο ΤΕΛΑΜΩΝΙΟΣ
Από τον «Ηρωϊκό» του Φιλόστρατου βλέπουμε την περιγραφή που κάνει ο Πρωτεσίλαος για τόν Αίαντα τον Τελαμώνιο από τη Σαλαμίνα. Ο Αίαντας αποτελούσε υπόδειγμα φίλου και διακρινόταν για την ακεραιότητα του χαρακτήρα του. Ήταν γενναιότατος στίς μάχες και έντιμος πολεμιστής.
Αμπελουργός:
Κεφ. ΧΙΙ
Τον Αίαντα, τον γιό του Τελαμώνα, οι Αχαιοί τον ονομάζουν μέγα όχι εξαιτίας του ύψους του ούτε επειδή ο άλλος Αίαντας (ο Λοκρός) ήταν κοντύτερος, αλλά από τις πράξεις του, και τον θεωρούσαν καλό οιωνό για τον πόλεμο εξαιτίας της πράξης του πατέρα του. Όταν δηλαδή ο Λαομέδοντας είχε εξαπατήσει τον Ηρακλή, ο Τελαμώνας πήγε μαζί με τον Ηρακλή στο Ίλιον και το κυρίευσαν. Τον θαύμαζαν ακόμη και άοπλο, διότι ήταν πελώριος και ξεχώριζε πάνω απ’ όλο το στράτευμα, αλλά και το υψηλό του φρόνημα ήταν χαλιναγωγημένο και συνετό. Όταν πάλι ήταν οπλισμένος, ήταν τελείως προσκολλημένοι επάνω του, καθώς βάδιζε αγέρωχα ενάντια στους Τρώες, μεταχειριζόταν τέλεια την τεράστια ασπίδα του και τα μάτια του άστραφταν κάτω από την περικεφαλαία σαν του λιονταριού την ώρα που ετοιμάζεται να επιτεθεί. Πολεμούσε απέναντι στούς γενναιότερους Λυκίους, Μυσούς και Παίονες, λέγοντας πως ήρθε στην Τροία εξαιτίας του πλήθους τους, και θεωρούσε τους αρχηγούς τους αξιόμαχους και τέτοιους που, αν τους σκότωνε, θα γινόταν ονομαστός, ενώ, αν τον χτυπούσαν, το τραύμα δεν θα ήταν άδοξο. Όταν σκότωνε κάποιον εχθρό, δεν του έπαιρνε τα όπλα· διότι, το να σκοτώνεις έλεγε, ταιριάζει σε άνδρα, το να αφαιρείς όμως τα όπλα του νεκρού μάλλον σε λωποδύτη. Κανείς δεν τολμούσε να μιλήσει άπρεπα και αλαζονικά ενώπιον του Αίαντα, ούτε ακόμη κι αυτοί που είχαν μεταξύ τους διαφορές. Αν ήταν καθιστοί, σηκώνονταν μπροστά του και στον δρόμο παραμέριζαν όχι μόνο οι ανώνυμοι, αλλά και όσοι συγκαταλέγονταν μεταξύ των σπουδαίων. Με τον Αχιλλέα τον συνέδεε φιλία και οι δυό τους ούτε ήθελαν ούτε ήταν στη φύση τους να φθονούν ο ένας τον άλλον. Παρηγορούσε τον Αχιλλέα στις στεναχώριες του, ακόμα κι αν ήταν γιά πράγματα σοβαρά, με άλλα συμπάσχοντας και για άλλα σχεδόν επιπλήτοντάς τον. Όταν κάθονταν μαζί και όταν προχωρούσαν, οι Έλληνες έστρεφαν το κεφάλι τους και κοίταζαν τους δυό άνδρες, που άλλοι όμοιοί τους μετά τον Ηρακλή δεν είχαν υπάρξει. Για τον Αίαντα μάλιστα έλεγαν πως ήταν θετό παιδί του Ηρακλή και πως όταν ήταν βρέφος τυλίχτηκε με την λεοντή του ήρωα που τον σήκωσε προς τον Δία και τον παρακάλεσε να τον κάνει ανίκητο σαν το δέρμα του λιονταριού. Την ώρα που έκανε την ευχή, παρουσιάστηκε αετός που έφερε από τον Δία όνομα στο παιδί, σημάδι πως οι ευχές εισακούστηκαν. Ακόμη και με μιά απλή ματιά φαινόταν πως είχε κάτι το θεϊκό, εξαιτίας της ομορφιάς και της δύναμης του. Ο Πρωτεσίλαος τον ονομάζει άγαλμα πολέμου. Όταν εγώ του είπα: «Κι όμως, τούτος ο μέγας και θεϊκός νικήθηκε από τον Οδυσσέα στην πάλη», μου είπε: «Αν οι Κύκλοπες είχαν υπάρξει και ο μύθος γι’ αυτούς ήταν αληθινός, ο Οδυσσέας θα προτιμούσε να παλέψει μάλλον με τον Πολύφημο παρά με τον Αίαντα».
Στη συνέχεια βλέπουμε τον Αίαντα να τιμά τους φίλους του και να αδιαφορεί για τις συνέπειες. Αναφέρουμε το περιστατικό στον «Ηρωϊκό» του Φιλόστρατου που συνέβη μετά την εκτέλεση του Παλαμήδη.
Απάνθρωπη ήταν και η διαταγή που εκδόθηκε έπειτα γι’ αυτόν : απαγορεύτηκε η ταφή του Παλαμήδη και ο εξαγνισμός του με χώμα και τέθηκε η ποινή του θανάτου γιά όποιον τον έπαιρνε και τον έθαβε. Την ώρα που διακηρύσσονταν αυτές οι αποφάσεις του Αγαμέμνονα, ο μέγας Αίαντας ρίχτηκε πάνω στο νεκρό και έκλαψε πολύ. Τον σήκωσε και τον πήρε, κουνώντας δεξιά και αριστερά το γυμνό σπαθί του και, αφού τον έθαψε με τον καθιερωμένο τρόπο, παρά την απαγόρευση, έπαψε να παρουσιάζεται στις συνελεύσεις των Ελλήνων, δεν συμμετείχε στις αποφάσεις, ούτε έπαιρνε μέρος στις μάχες. Όταν επέστρεψε ο Αχιλλέας μετά την άλωση της Χερσονήσου, οργίστηκαν και οι δύο γι’ αυτό που είχε γίνει στον Παλαμήδη.
Ο ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ "ΗΡΩΪΚΟΣ" ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΥ
Τό έργο «Ηρωϊκός» του Φιλόστρατου (συγγραφέως του έργου «Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον») ασχολείται με τα πρόσωπα και τα γεγονότα του Τρωϊκού πολέμου. Αποτελεί ένα διάλογο ανάμεσα σε έναν έμπορο απο τη Φοινίκη και έναν αμπελουργό της Θρακικής Χερσονήσου. Ο Φοίνικας έχει αποκλεισθεί με το καράβι του στη Θρακική Χερσόνησο από καταγίδα. Ο αμπελουργός έρχεται σε επαφή με την ψυχή του ήρωα Πρωτεσίλαου και απο εκείνον μαθαίνει για τους ήρωες και τα γεγονότα του Τρωϊκού πολέμου.
Ο Πρωτεσίλαος καταγόταν από τη Θεσσαλία και ήταν ο πρώτος που σκοτώθηκε όταν οι Έλληνες απεβιβάστηκαν στην Τροία. Τα κυριότερα πρόσωπα για τα οποία γίνεται λόγος στο έργο αυτό είναι ο Παλαμήδης, ο Οδυσσέας, ο Αίαντας και ο Αχιλλέας.Ο Παλαμήδης συνδεόταν με μεγάλη φιλία με τον Αχιλλέα και τον Αίαντα τον Τελαμώνιο. Παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα απο το έργο αυτό του Φιλόστρατου.
Αμπελουργός:
O Πρωτεσίλαος λέει πως και ο ίδιος συναναστράφηκε με τον Χείρωνα μαζί με τον Παλαμήδη, τον Αχιλλέα και τον Αίαντα.
Κεφ. Χ,1 Για τον Παλαμήδη λέει τα εξής: Ήταν αυτοδίδακτος και, όταν πήγε στον Χείρωνα, ήταν ήδη σοφός και γνώριζε περισσότερα από εκείνον. Πρίν από τον Παλαμήδη δεν υπήρχαν οι έννοιες εποχή, ούτε κύκλος του μήνα, στον χρόνο δεν είχε δοθεί η ονομασία του έτους, δεν υπήρχαν νομίσματα, ούτε μέτρα, ούτε σταθμά, ούτε αρίθμηση, αλλά και κανένας έρωτας για τη σοφία επειδή δεν υπήρχαν ακόμη τα γράμματα. ...
Όταν ήταν οι Αχαιοί στην Αυλίδα, επινόησε τους πεσσούς (κάτι αντίστοιχο του σημερινού σκακιού), παιχνίδι όχι για τεμπελιά αλλά για όξυνση του νου και σοβαρή ενασχόληση.
Αυτό που ειπώθηκε από πολλούς ποιητές (ανάμεσα σ’ αυτούς και ο Απολλόδωρος με τη Μυθολογία του), ότι δηλαδή κατά την εκστρατεία των Ελλήνων στην Τροία ο Οδυσσέας στην Ιθάκη παρίστανε τον τρελλό και προσπαθούσε να ζέψει σε άροτρο βόδι μαζί με άλογο και ότι ο Παλαμήδης αποκάλυψε την απάτη μέσω του Τηλέμαχου, λέει (ο Πρωτεσίλαος) ότι δεν είναι αληθές, διότι ο Οδυσσέας πήγε με μεγάλη προθυμία στην Αυλίδα και έγινε ονομαστός στους Έλληνες για τις ικανότητές του. Σε σύγκρουση με τον Παλαμήδη ήρθε αργότερα. Στην Τροία δηλαδή έγινε έκκλειψη Ηλίου και οι στρατιώτες έχασαν το κουράγιο τους, γιατί πίστεψαν πως αυτό το θεϊκό σημάδι προδιέγραφε το μέλλον τους. Ο Παλαμήδης τους μίλησε και εξήγησε το φαινόμενο, λέγοντας ότι, καθώς η Σελήνη κινείται, συσκοτίζει τον Ήλιο και προκαλεί τη θόλωσή του· τους είπε ακόμη ότι «αν προμηνύει κάποιο κακό, αυτό σίγουρα θα το πάθουν οι Τρώες, διότι εκείνοι ξεκίνησαν την αδικία κι εμείς έχουμε έρθει ως αδικημένοι. Πρέπει λοιπόν να προσευχηθείτε στον ανατέλλοντα Ήλιο και να του θυσιάσετε λευκό πουλάρι απ’ αυτά που περιφέρονται ελεύθερα». Οι Αχαιοί παραδέχτηκαν την ορθότητα των λόγων του, κάτι πού πάντα γινόταν με τον Παλαμήδη. Τότε όμως παρουσιάστηκε ο Οδυσσέας και είπε : «Για τις θυσίες και τις προσευχές και σε ποιόν πρέπει να γίνουν θα μας πεί ο Κάλχας, γιατί αυτά είναι θέματα της Μαντικής. Όσα πάλι συμβαίνουν στον ουρανό και αν υπάρχει αταξία και τάξη στά άστρα, τα γνωρίζει ο Δίας, διότι αυτός τα έχει επινοήσει και τοποθετήσει στη θέση τους. Όσο γιά σένα Παλαμήδη, θα φανείς λιγότερο μωρολόγος αν έχεις την προσοχή σου στραμμένη στη γη αντί να λές σοφιστείες για τα ουράνια φαινόμενα». Ο Παλαμήδης πήρε το λόγο και είπε: «Αν ήσουν σοφός Οδυσσέα, θα καταλάβαινες ότι κανείς δεν μπορεί να πεί κάτι σοφό για τα ουράνια φαινόμενα, αν δεν γνωρίζει καλύτερα τα γήϊνα. Δεν αμφιβάλλω πως ἐχεις μείνει πίσω σ’ αυτά, αφού λένε πως εσείς οι Ιθακήσιοι δεν έχετε ούτε εποχές, ούτε γή». Μετά από αυτά ο Οδυσσέας έφυγε εξοργισμένος και ο Παλαμήδης άρχισε να προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει το φθόνο του.
Κάποια φορά που συνεδρίαζαν οι Αχαιοί, έτυχε να πετούν γερανοί με τον συνηθισμένο τους τρόπο. Τότε ο Οδυσσέας κοίταξε τον Παλαμήδη και του είπε: «Οι γερανοί κάνουν μάρτυρες τους Αχαιούς ότι αυτοί βρήκαν τα γράμματα και όχι εσύ». Ο Παλαμήδης είπε : «Δεν βρήκα τα γράμματα, εκείνα βρήκαν εμένα. Βρίσκονταν από παλιά μέσα στον οίκο των Μουσών και χρειά-ζονταν άνδρα σαν και εμένα, διότι οι Θεοί τέτοια πράγματα φανερώνουν με τη μεσολάβηση σοφών ανδρών. Οι γερανοί δεν προσπαθούν να σχηματίσουν γράμματα, αλλά με το πέταγμά τους επαινούν την τάξη.».....
Από την Ίδη κατέβαιναν λύκοι και ορμούσαν στους νεαρούς που μετέφεραν τις αποσκευές και στα υποζύγια που ήταν γύρω στις σκηνές. Ο Οδυσσέας πρότεινε να πάρουν τόξα και ακόντια και να πάνε στην Ίδη για να κυνηγήσουν τους λύκους, όμως ο Παλαμήδης του είπε: «Οδυσσέα, ο Απόλλων χρησιμοποιεί τους λύκους ως προάγγελους λοιμού. Τους σκοτώνει βέβαια με το τόξο, όπως εδώ τα μουλάρια και τους σκύλους, όμως προηγουμένως τους στέλνει σε όσους πρόκειται να αρρωστήσουν, επειδή είναι ευνοϊκός προς τους ανθρώπους και για να τους προφυλάξει. Ας προσευχηθούμε λοιπόν στον Λύκιο και Φύξιο Απόλλωνα να απομακρύνει αυτά τα θηρία με τα τόξα του και να στρέψει το λοιμό προς τις κατσίκες, όπως λένε. Εμείς, Έλληνες, ας φροντίσουμε τους εαυτούς μας, γιατί πρέπει όσοι προσπαθούν να φυλαχτούν από επιδημίες να τρέφονται ελαφρά και να γυμνάζονται έντονα. Ιατρική βέβαια δεν κατέχω, όμως με τη σοφία όλα γίνονται κατανοητά». Με τα λόγια τούτα εμπόδισε την αγορά κρεάτων και τους είπε να μην χρησιμοποιούν τις στρατιωτικές τροφές. Φρόντισε οι στρατιώτες να τρέφονται με ξηρούς καρπούς και άγρια λαχανικά και όλοι τον υπάκουαν, διότι ό,τι έλεγε ο Παλαμήδης το θεωρούσαν θεόσταλτο και με ισχύ χρησμού. Πράγματι η επιδημία που προέβλεψε παρουσιάστηκε, πρώτα στίς πόλεις του Ελλησπόντου καθώς λένε, και μετά ενέσκηψε και στο Ίλιο. Από τους Έλληνες όμως δεν προσέβαλλε κανέναν, παρόλο που είχαν το στρατόπεδό τους σε μολυσμένη περιοχή. Για να βελτιώσει τον τρόπο ζωής και την άσκησή τους ακολούθησε την παρακάτω τακτική: Έριχνε στην θάλασσα εκατό πλοία και έβαζε τους στρατιώτες να επιβιβαστούν σε αυτά· αυτοί κωπηλατώντας συναγωνίζονταν ποιό καράβι θα περιπλεύσει ένα ακρωτήριο ή θα φτάσει σε κάποιο σκόπελο ή ποιοί από αυτούς που είχαν ξανοιχτεί στη θάλασσα θα φτάσουν πρώτοι σε λιμάνι ή ακτή. Κατάφερε μάλιστα να πείσει τον Αγαμέ-μνωνα να θεσπίσει έπαθλα για τους ταχύτερους ναυτικούς. Έτσι λοιπόν γυμνάζονταν διασκεδάζοντας και φρόντιζαν την υγεία τους. Τους εξηγούσε πως αφού η γη είχε μολυνθεί και βρίσκεται σ’ αυτήν την κατάσταση, είναι καλύτερη η θάλασσα και ασφαλέστερος ο θαλασσινός αέρας. Έτσι κέρδισε τον έπαινο όλων των Ελλήνων για τη σοφία του.
Ο Πρωτεσίλαος λέει σχετικά: Όταν ο Αχιλλέας ετοίμαζε την εκστρατεία κατά των νησιών και των παραθαλασσίων πόλεων, ζήτησε να εκστρατεύσουν οι Αχαιοί μαζί με τον Παλαμήδη. Ο Παλαμήδης πολεμούσε με γενναιότητα και σύνεση, ενώ ο Αχιλλέας ήταν ασυγκράτητος και η υπερβολική του ορμή τον οδηγούσε σε αταξία. Γι’ αυτό χαιρόταν όταν πολεμούσε μαζί του ο Παλαμήδης, διότι συγκρατούσε την ορμητικότητά του και του υπεδείκνυε πως πρέπει να πολεμά. Έμοιαζε με θηριοδαμαστή που μπορεί να ηρεμεί και να ξεσηκώνει γενναίο λιοντάρι και όλα αυτά τα έκανε χωρίς να αφήνει τη θέση του αλλά τοξεύοντας ταυτόχρονα και προφυλασσόμενος από τα βέλη, αποκρούωντας με την ασπίδα του και καταδιώκοντας τα στίφη των εχθρών. Αναχώρησαν λοιπόν χαρούμενοι και οι δυο και είχαν μαζί τους, τους Μυρμιδόνες και τους Θεσσαλούς από τη Φυλάκη. Ο Πρωτεσίλαος λέει πως παρέταξε και τη δική του δύναμη κάτω από την αρχηγία του Αχιλλέα και έτσι όλοι οι Θεσσαλοί ονομάσθηκαν Μυρμιδόνες. Οι πόλεις άρχισαν λοιπόν να κυριεύονται και έφταναν οι ειδήσεις για τα λαμπρά κατορθώματα του Παλαμήδη: διανοίξεις ισθμών, αλλαγή της πορείας ποταμών προς τις πόλεις, περιφράξεις λιμανιών, επιτειχίσματα και η νυχτερινή μάχη στην Άβυδο, τότε που πληγώθηκαν και ο Αχιλλέας αναχώρησε, ενώ ο Παλαμήδης δεν τα παράτησε και κυρίευσε την περιοχή, προτού φτάσουν μεσάνυχτα....
(Μετά την εκτέλεση του Παλαμήδη)
Απάνθρωπη ήταν και η διαταγή που εκδόθηκε έπειτα γι’ αυτόν : απαγορεύτηκε η ταφή του Παλαμήδη και ο εξαγνισμός του με χώμα και τέθηκε η ποινή του θανάτου γιά όποιον τον έπαιρνε και τον έθαβε. Την ώρα που διακηρύσσονταν αυτές οι αποφάσεις του Αγαμέμνονα, ο μέγας Αίαντας ρίχτηκε πάνω στο νεκρό και έκλαψε πολύ. Τον σήκωσε και τον πήρε, κουνώντας δεξιά και αριστερά το γυμνό σπαθί του και, αφού τον έθαψε με τον καθιερωμένο τρόπο, παρά την απαγόρευση, έπαψε να παρουσιάζεται στις συνελεύσεις των Ελλήνων, δεν συμμετείχε στις αποφάσεις, ούτε έπαιρνε μέρος στις μάχες. Όταν επέστρεψε ο Αχιλλέας μετά την άλωση της Χερσονήσου, οργίστηκαν και οι δύο γι’ αυτό που είχε γίνει στον Παλαμήδη.
Του Αίαντα όμως η οργή κράτησε λίγο, διότι, μόλις αντιλήφθηκε ότι οι σύμμαχοι βρίσκονταν σε δύσκολη θέση, τους συμπόνεσε και παραμέρισε την οργή. Ο θυμός του Αχιλλέα όμως κράτησε πολύ, και μάλιστα συνέθεσε με τη λύρα του ωδή για τον Παλαμήδη και τον υμνούσε όπως τους παλιούς ήρωες. Επιθυμούσε να παρουσιαστεί εκείνος στ΄ όνειρό του και γι’ αυτό έκανε σπονδές χρησιμοποιώντας κρατήρα, από τον οποίο πίνει ο Ερμής για να στείλει όνειρα. Ο ήρωας ήταν αξιαγάπητος καθώς φαίνεται και άξιος να υμνηθεί όχι μόνο από τον Αχιλλέα, αλλά απ’ όλους εκείνους που αγαπούσαν τη γενναιότητα και τη σοφία· και ο Πρωτεσίλαος κάθε φορά που θυμόμαστε τον Παλαμήδη, χύνει άφθονα δάκρυα, επαινώντας το θάρρος του γενικά αλλά ιδιαιτέρως αυτό που έδειξε την ώρα του θανάτου. Ο Παλαμήδης δεν ικέτευσε, δεν είπε κάτι που να προκαλέσει οίκτο, δεν θρήνησε. Τα μόνα λόγια του ήταν: «Σε λυπάμαι αλήθεια, γιατί εσύ χάθηκες πριν από εμένα» (ελεώ σε, αλήθεια, συ γαρ εμού προαπόλωλας) και με το κεφάλι όρθιο δέχτηκε τους λίθους, έχοντας συναισθανθεί πως η δικαιοσύνη θα είναι με το μέρος του.
Φοίνικας:
Μπορώ να έχω μπροστά στα μάτια μου τον Παλαμήδη, αμπελουργέ, όπως τον Νέστορα και τον Σθένελο, ή για τη μορφή του δεν λέει τίποτα ο Πρωτεσίλαος;
Αμπελουργός:
Μπορείς ξένε· πρόσεχε. Το ύψος του ήταν σχεδόν σαν του μεγάλου Αίαντα και η ομορφιά του εφάμιλλη με του Αχιλλέα, του Αντίλοχου, του Πρωτεσίλαου – όπως λέει ο ίδιος – και του Τρωαδίτη Εύφορβου (ενσάρκωση του Πυθαγόρα). Είχε γένια απαλά που σχημάτιζαν σιγά σιγά βόστρυχους, μαλλιά κοντά και τα φρύδια έδιναν ευγένεια στην μορφή του, ήταν ευθύγραμμα και έσμιγαν πάνω από τη συμμετρική και καλοσχηματισμένη μύτη του. Το βλέμμα του στις μάχες ήταν σταθερά προσηλωμένο και φοβερό, στην ανάπαυλα της μάχης φιλικό και οι ματιές γεμάτες καλοσύνη· λένε μάλιστα πως είχε τα μεγαλύτερα μάτια απ’ όλους τους ανθρώπους. Λένε ακόμα οτι ο Παλαμήδης γυμνός ήταν κάτι ανάμεσα σε βαρύ και ελαφρύ αθλητή και το πρόσωπό του ήταν ξηρό, αλλά πιο ωραίο από τους χρυσούς πλόκαμους του Εύφορβου. Η ξηρότητα του προσώπου του οφειλόταν στο ότι κοιμόταν όπως τύχαινε· πολλές φορές μάλιστα, σε περιόδους ανακωχής, κατασκήνωνε στην κορυφή της Ίδης, διότι οι σοφοί από τις κορυφές μπορούν να μελετούν και να κατανοούν τα ουράνια φαινόμενα. Στην Τροία δεν είχε οδηγήσει ούτε πλοίο ούτε άνδρες, αλλά είχε πάει με μικρό σκάφος μαζί με τον άδερφό του τον Οίακα, καθότι, λένε, θεωρούσε ότι ο ίδιος κάνει για πολλά χέρια. Δεν είχε ακόλουθο, ούτε κάποια υπηρέτρια ούτε Τέκμησσα ή Ίφη για να τον λούζει και να του στρώνει το κραβάτι, αλλά όλα τα έκανε μόνος του και χωρίς τα απαραίτητα σκεύη. Όταν κάποτε του είπε ο Αχιλλέας: «Παλαμήδη, ο κόσμος θα σε θεωρήσει αγροίκο επειδή δεν έχεις κάποιο να σε υπηρετεί», απάντησε: «Κι αυτά Αχιλλέα, τι είναι;» απλώνοντας τα δυό του χέρια. Όταν οι Αχαιοί του έδωσαν χρήματα από φορολογία και τον προέτρεπαν να μαζεύει πλούτη είπε: «Δεν τα παίρνω, διότι εγώ κι εσάς προτρέπω να είστε φτωχοί και δεν μ’ ακούτε». Όταν τον ρώτησε κάποτε ο Οδυσσέας μετά την επιστροφή του από την παρατήρηση του ουρανού: «Τι περισσότερο από εμάς βλέπεις στον ουρανό;» του απάντησε: «τους κακούς». Θα ήταν βέβαια προτιμότερο αν είχε μάθει τους Αχαιούς με ποιό τρόπο μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τους κακούς· έτσι δεν θα τους παράσυρε ο Οδυσσέας όταν τον κατηγόρησε ασύστολα με ψευτιές και πανουργίες. Η φωτιά πού λέγεται πως άναψε ο Ναύπλιος (ο πατέρας του Παλαμήδη) κατά των Ελλήνων στον κόλπο της Εύβοιας (*) λέει πως είναι αλήθεια και πως ότι έγινε ήταν για χάρη του Παλαμήδη από τις Μοίρες και τον Ποσειδώνα, χωρίς ίσως να το θέλει, ξένε, η ψυχή του Παλαμήδη που, όντας σοφός, τους συγχώρεσε, φαντάζομαι για την απάτη. Τον έθαψαν ο Αχιλλέας κι ο Αίαντας στη χώρα των Αιολέων, που συνορεύει με την Τροία. Οι ίδιοι έφτιαξαν και ιερό για χάρη του, πολύ αρχαιοπρεπές, όπου τοποθετήθηκε το άγαλμα του Παλαμήδη, που τον παριστάνει γενναίο και οπλισμένο, και πηγαίνουν να του προσφέρουν θυσίες οι κάτοικοι των παραθαλάσσιων πόλεων. Αυτό το ιερό πρέπει να το αναζητήσεις στη Μήθυμνα και στη Λεπέτυμνο, που είναι ψηλό βουνό και ξεχωρίζει πάνω από τη Λέσβο.
(*) Ο Ναύπλιος - ο πατέρας του Παλαμήδη - για να εκδικηθεί για το θάνατο του παιδιού του, άναψε μεγάλη φωτιά τη νύχτα πάνω σε υφάλους κοντά στο ακρωτήριο Καφηρέας, την ώρα που το κύριο μέρος του Ελληνικού στόλου επέστρεφε από την Τροία. Οι Έλληνες τότε υπέθεσαν πως προσέγγιζαν κάποιο λιμάνι και κατευθύνθηκαν προς το φως με αποτέλεσμα τα πλοία τους να χτυπήσουν στους ύφαλους και να γίνουν συντρίμια.
Ο Πρωτεσίλαος καταγόταν από τη Θεσσαλία και ήταν ο πρώτος που σκοτώθηκε όταν οι Έλληνες απεβιβάστηκαν στην Τροία. Τα κυριότερα πρόσωπα για τα οποία γίνεται λόγος στο έργο αυτό είναι ο Παλαμήδης, ο Οδυσσέας, ο Αίαντας και ο Αχιλλέας.Ο Παλαμήδης συνδεόταν με μεγάλη φιλία με τον Αχιλλέα και τον Αίαντα τον Τελαμώνιο. Παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα απο το έργο αυτό του Φιλόστρατου.
Αμπελουργός:
O Πρωτεσίλαος λέει πως και ο ίδιος συναναστράφηκε με τον Χείρωνα μαζί με τον Παλαμήδη, τον Αχιλλέα και τον Αίαντα.
Κεφ. Χ,1 Για τον Παλαμήδη λέει τα εξής: Ήταν αυτοδίδακτος και, όταν πήγε στον Χείρωνα, ήταν ήδη σοφός και γνώριζε περισσότερα από εκείνον. Πρίν από τον Παλαμήδη δεν υπήρχαν οι έννοιες εποχή, ούτε κύκλος του μήνα, στον χρόνο δεν είχε δοθεί η ονομασία του έτους, δεν υπήρχαν νομίσματα, ούτε μέτρα, ούτε σταθμά, ούτε αρίθμηση, αλλά και κανένας έρωτας για τη σοφία επειδή δεν υπήρχαν ακόμη τα γράμματα. ...
Όταν ήταν οι Αχαιοί στην Αυλίδα, επινόησε τους πεσσούς (κάτι αντίστοιχο του σημερινού σκακιού), παιχνίδι όχι για τεμπελιά αλλά για όξυνση του νου και σοβαρή ενασχόληση.
Αυτό που ειπώθηκε από πολλούς ποιητές (ανάμεσα σ’ αυτούς και ο Απολλόδωρος με τη Μυθολογία του), ότι δηλαδή κατά την εκστρατεία των Ελλήνων στην Τροία ο Οδυσσέας στην Ιθάκη παρίστανε τον τρελλό και προσπαθούσε να ζέψει σε άροτρο βόδι μαζί με άλογο και ότι ο Παλαμήδης αποκάλυψε την απάτη μέσω του Τηλέμαχου, λέει (ο Πρωτεσίλαος) ότι δεν είναι αληθές, διότι ο Οδυσσέας πήγε με μεγάλη προθυμία στην Αυλίδα και έγινε ονομαστός στους Έλληνες για τις ικανότητές του. Σε σύγκρουση με τον Παλαμήδη ήρθε αργότερα. Στην Τροία δηλαδή έγινε έκκλειψη Ηλίου και οι στρατιώτες έχασαν το κουράγιο τους, γιατί πίστεψαν πως αυτό το θεϊκό σημάδι προδιέγραφε το μέλλον τους. Ο Παλαμήδης τους μίλησε και εξήγησε το φαινόμενο, λέγοντας ότι, καθώς η Σελήνη κινείται, συσκοτίζει τον Ήλιο και προκαλεί τη θόλωσή του· τους είπε ακόμη ότι «αν προμηνύει κάποιο κακό, αυτό σίγουρα θα το πάθουν οι Τρώες, διότι εκείνοι ξεκίνησαν την αδικία κι εμείς έχουμε έρθει ως αδικημένοι. Πρέπει λοιπόν να προσευχηθείτε στον ανατέλλοντα Ήλιο και να του θυσιάσετε λευκό πουλάρι απ’ αυτά που περιφέρονται ελεύθερα». Οι Αχαιοί παραδέχτηκαν την ορθότητα των λόγων του, κάτι πού πάντα γινόταν με τον Παλαμήδη. Τότε όμως παρουσιάστηκε ο Οδυσσέας και είπε : «Για τις θυσίες και τις προσευχές και σε ποιόν πρέπει να γίνουν θα μας πεί ο Κάλχας, γιατί αυτά είναι θέματα της Μαντικής. Όσα πάλι συμβαίνουν στον ουρανό και αν υπάρχει αταξία και τάξη στά άστρα, τα γνωρίζει ο Δίας, διότι αυτός τα έχει επινοήσει και τοποθετήσει στη θέση τους. Όσο γιά σένα Παλαμήδη, θα φανείς λιγότερο μωρολόγος αν έχεις την προσοχή σου στραμμένη στη γη αντί να λές σοφιστείες για τα ουράνια φαινόμενα». Ο Παλαμήδης πήρε το λόγο και είπε: «Αν ήσουν σοφός Οδυσσέα, θα καταλάβαινες ότι κανείς δεν μπορεί να πεί κάτι σοφό για τα ουράνια φαινόμενα, αν δεν γνωρίζει καλύτερα τα γήϊνα. Δεν αμφιβάλλω πως ἐχεις μείνει πίσω σ’ αυτά, αφού λένε πως εσείς οι Ιθακήσιοι δεν έχετε ούτε εποχές, ούτε γή». Μετά από αυτά ο Οδυσσέας έφυγε εξοργισμένος και ο Παλαμήδης άρχισε να προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει το φθόνο του.
Κάποια φορά που συνεδρίαζαν οι Αχαιοί, έτυχε να πετούν γερανοί με τον συνηθισμένο τους τρόπο. Τότε ο Οδυσσέας κοίταξε τον Παλαμήδη και του είπε: «Οι γερανοί κάνουν μάρτυρες τους Αχαιούς ότι αυτοί βρήκαν τα γράμματα και όχι εσύ». Ο Παλαμήδης είπε : «Δεν βρήκα τα γράμματα, εκείνα βρήκαν εμένα. Βρίσκονταν από παλιά μέσα στον οίκο των Μουσών και χρειά-ζονταν άνδρα σαν και εμένα, διότι οι Θεοί τέτοια πράγματα φανερώνουν με τη μεσολάβηση σοφών ανδρών. Οι γερανοί δεν προσπαθούν να σχηματίσουν γράμματα, αλλά με το πέταγμά τους επαινούν την τάξη.».....
Από την Ίδη κατέβαιναν λύκοι και ορμούσαν στους νεαρούς που μετέφεραν τις αποσκευές και στα υποζύγια που ήταν γύρω στις σκηνές. Ο Οδυσσέας πρότεινε να πάρουν τόξα και ακόντια και να πάνε στην Ίδη για να κυνηγήσουν τους λύκους, όμως ο Παλαμήδης του είπε: «Οδυσσέα, ο Απόλλων χρησιμοποιεί τους λύκους ως προάγγελους λοιμού. Τους σκοτώνει βέβαια με το τόξο, όπως εδώ τα μουλάρια και τους σκύλους, όμως προηγουμένως τους στέλνει σε όσους πρόκειται να αρρωστήσουν, επειδή είναι ευνοϊκός προς τους ανθρώπους και για να τους προφυλάξει. Ας προσευχηθούμε λοιπόν στον Λύκιο και Φύξιο Απόλλωνα να απομακρύνει αυτά τα θηρία με τα τόξα του και να στρέψει το λοιμό προς τις κατσίκες, όπως λένε. Εμείς, Έλληνες, ας φροντίσουμε τους εαυτούς μας, γιατί πρέπει όσοι προσπαθούν να φυλαχτούν από επιδημίες να τρέφονται ελαφρά και να γυμνάζονται έντονα. Ιατρική βέβαια δεν κατέχω, όμως με τη σοφία όλα γίνονται κατανοητά». Με τα λόγια τούτα εμπόδισε την αγορά κρεάτων και τους είπε να μην χρησιμοποιούν τις στρατιωτικές τροφές. Φρόντισε οι στρατιώτες να τρέφονται με ξηρούς καρπούς και άγρια λαχανικά και όλοι τον υπάκουαν, διότι ό,τι έλεγε ο Παλαμήδης το θεωρούσαν θεόσταλτο και με ισχύ χρησμού. Πράγματι η επιδημία που προέβλεψε παρουσιάστηκε, πρώτα στίς πόλεις του Ελλησπόντου καθώς λένε, και μετά ενέσκηψε και στο Ίλιο. Από τους Έλληνες όμως δεν προσέβαλλε κανέναν, παρόλο που είχαν το στρατόπεδό τους σε μολυσμένη περιοχή. Για να βελτιώσει τον τρόπο ζωής και την άσκησή τους ακολούθησε την παρακάτω τακτική: Έριχνε στην θάλασσα εκατό πλοία και έβαζε τους στρατιώτες να επιβιβαστούν σε αυτά· αυτοί κωπηλατώντας συναγωνίζονταν ποιό καράβι θα περιπλεύσει ένα ακρωτήριο ή θα φτάσει σε κάποιο σκόπελο ή ποιοί από αυτούς που είχαν ξανοιχτεί στη θάλασσα θα φτάσουν πρώτοι σε λιμάνι ή ακτή. Κατάφερε μάλιστα να πείσει τον Αγαμέ-μνωνα να θεσπίσει έπαθλα για τους ταχύτερους ναυτικούς. Έτσι λοιπόν γυμνάζονταν διασκεδάζοντας και φρόντιζαν την υγεία τους. Τους εξηγούσε πως αφού η γη είχε μολυνθεί και βρίσκεται σ’ αυτήν την κατάσταση, είναι καλύτερη η θάλασσα και ασφαλέστερος ο θαλασσινός αέρας. Έτσι κέρδισε τον έπαινο όλων των Ελλήνων για τη σοφία του.
Ο Πρωτεσίλαος λέει σχετικά: Όταν ο Αχιλλέας ετοίμαζε την εκστρατεία κατά των νησιών και των παραθαλασσίων πόλεων, ζήτησε να εκστρατεύσουν οι Αχαιοί μαζί με τον Παλαμήδη. Ο Παλαμήδης πολεμούσε με γενναιότητα και σύνεση, ενώ ο Αχιλλέας ήταν ασυγκράτητος και η υπερβολική του ορμή τον οδηγούσε σε αταξία. Γι’ αυτό χαιρόταν όταν πολεμούσε μαζί του ο Παλαμήδης, διότι συγκρατούσε την ορμητικότητά του και του υπεδείκνυε πως πρέπει να πολεμά. Έμοιαζε με θηριοδαμαστή που μπορεί να ηρεμεί και να ξεσηκώνει γενναίο λιοντάρι και όλα αυτά τα έκανε χωρίς να αφήνει τη θέση του αλλά τοξεύοντας ταυτόχρονα και προφυλασσόμενος από τα βέλη, αποκρούωντας με την ασπίδα του και καταδιώκοντας τα στίφη των εχθρών. Αναχώρησαν λοιπόν χαρούμενοι και οι δυο και είχαν μαζί τους, τους Μυρμιδόνες και τους Θεσσαλούς από τη Φυλάκη. Ο Πρωτεσίλαος λέει πως παρέταξε και τη δική του δύναμη κάτω από την αρχηγία του Αχιλλέα και έτσι όλοι οι Θεσσαλοί ονομάσθηκαν Μυρμιδόνες. Οι πόλεις άρχισαν λοιπόν να κυριεύονται και έφταναν οι ειδήσεις για τα λαμπρά κατορθώματα του Παλαμήδη: διανοίξεις ισθμών, αλλαγή της πορείας ποταμών προς τις πόλεις, περιφράξεις λιμανιών, επιτειχίσματα και η νυχτερινή μάχη στην Άβυδο, τότε που πληγώθηκαν και ο Αχιλλέας αναχώρησε, ενώ ο Παλαμήδης δεν τα παράτησε και κυρίευσε την περιοχή, προτού φτάσουν μεσάνυχτα....
(Μετά την εκτέλεση του Παλαμήδη)
Απάνθρωπη ήταν και η διαταγή που εκδόθηκε έπειτα γι’ αυτόν : απαγορεύτηκε η ταφή του Παλαμήδη και ο εξαγνισμός του με χώμα και τέθηκε η ποινή του θανάτου γιά όποιον τον έπαιρνε και τον έθαβε. Την ώρα που διακηρύσσονταν αυτές οι αποφάσεις του Αγαμέμνονα, ο μέγας Αίαντας ρίχτηκε πάνω στο νεκρό και έκλαψε πολύ. Τον σήκωσε και τον πήρε, κουνώντας δεξιά και αριστερά το γυμνό σπαθί του και, αφού τον έθαψε με τον καθιερωμένο τρόπο, παρά την απαγόρευση, έπαψε να παρουσιάζεται στις συνελεύσεις των Ελλήνων, δεν συμμετείχε στις αποφάσεις, ούτε έπαιρνε μέρος στις μάχες. Όταν επέστρεψε ο Αχιλλέας μετά την άλωση της Χερσονήσου, οργίστηκαν και οι δύο γι’ αυτό που είχε γίνει στον Παλαμήδη.
Του Αίαντα όμως η οργή κράτησε λίγο, διότι, μόλις αντιλήφθηκε ότι οι σύμμαχοι βρίσκονταν σε δύσκολη θέση, τους συμπόνεσε και παραμέρισε την οργή. Ο θυμός του Αχιλλέα όμως κράτησε πολύ, και μάλιστα συνέθεσε με τη λύρα του ωδή για τον Παλαμήδη και τον υμνούσε όπως τους παλιούς ήρωες. Επιθυμούσε να παρουσιαστεί εκείνος στ΄ όνειρό του και γι’ αυτό έκανε σπονδές χρησιμοποιώντας κρατήρα, από τον οποίο πίνει ο Ερμής για να στείλει όνειρα. Ο ήρωας ήταν αξιαγάπητος καθώς φαίνεται και άξιος να υμνηθεί όχι μόνο από τον Αχιλλέα, αλλά απ’ όλους εκείνους που αγαπούσαν τη γενναιότητα και τη σοφία· και ο Πρωτεσίλαος κάθε φορά που θυμόμαστε τον Παλαμήδη, χύνει άφθονα δάκρυα, επαινώντας το θάρρος του γενικά αλλά ιδιαιτέρως αυτό που έδειξε την ώρα του θανάτου. Ο Παλαμήδης δεν ικέτευσε, δεν είπε κάτι που να προκαλέσει οίκτο, δεν θρήνησε. Τα μόνα λόγια του ήταν: «Σε λυπάμαι αλήθεια, γιατί εσύ χάθηκες πριν από εμένα» (ελεώ σε, αλήθεια, συ γαρ εμού προαπόλωλας) και με το κεφάλι όρθιο δέχτηκε τους λίθους, έχοντας συναισθανθεί πως η δικαιοσύνη θα είναι με το μέρος του.
Φοίνικας:
Μπορώ να έχω μπροστά στα μάτια μου τον Παλαμήδη, αμπελουργέ, όπως τον Νέστορα και τον Σθένελο, ή για τη μορφή του δεν λέει τίποτα ο Πρωτεσίλαος;
Αμπελουργός:
Μπορείς ξένε· πρόσεχε. Το ύψος του ήταν σχεδόν σαν του μεγάλου Αίαντα και η ομορφιά του εφάμιλλη με του Αχιλλέα, του Αντίλοχου, του Πρωτεσίλαου – όπως λέει ο ίδιος – και του Τρωαδίτη Εύφορβου (ενσάρκωση του Πυθαγόρα). Είχε γένια απαλά που σχημάτιζαν σιγά σιγά βόστρυχους, μαλλιά κοντά και τα φρύδια έδιναν ευγένεια στην μορφή του, ήταν ευθύγραμμα και έσμιγαν πάνω από τη συμμετρική και καλοσχηματισμένη μύτη του. Το βλέμμα του στις μάχες ήταν σταθερά προσηλωμένο και φοβερό, στην ανάπαυλα της μάχης φιλικό και οι ματιές γεμάτες καλοσύνη· λένε μάλιστα πως είχε τα μεγαλύτερα μάτια απ’ όλους τους ανθρώπους. Λένε ακόμα οτι ο Παλαμήδης γυμνός ήταν κάτι ανάμεσα σε βαρύ και ελαφρύ αθλητή και το πρόσωπό του ήταν ξηρό, αλλά πιο ωραίο από τους χρυσούς πλόκαμους του Εύφορβου. Η ξηρότητα του προσώπου του οφειλόταν στο ότι κοιμόταν όπως τύχαινε· πολλές φορές μάλιστα, σε περιόδους ανακωχής, κατασκήνωνε στην κορυφή της Ίδης, διότι οι σοφοί από τις κορυφές μπορούν να μελετούν και να κατανοούν τα ουράνια φαινόμενα. Στην Τροία δεν είχε οδηγήσει ούτε πλοίο ούτε άνδρες, αλλά είχε πάει με μικρό σκάφος μαζί με τον άδερφό του τον Οίακα, καθότι, λένε, θεωρούσε ότι ο ίδιος κάνει για πολλά χέρια. Δεν είχε ακόλουθο, ούτε κάποια υπηρέτρια ούτε Τέκμησσα ή Ίφη για να τον λούζει και να του στρώνει το κραβάτι, αλλά όλα τα έκανε μόνος του και χωρίς τα απαραίτητα σκεύη. Όταν κάποτε του είπε ο Αχιλλέας: «Παλαμήδη, ο κόσμος θα σε θεωρήσει αγροίκο επειδή δεν έχεις κάποιο να σε υπηρετεί», απάντησε: «Κι αυτά Αχιλλέα, τι είναι;» απλώνοντας τα δυό του χέρια. Όταν οι Αχαιοί του έδωσαν χρήματα από φορολογία και τον προέτρεπαν να μαζεύει πλούτη είπε: «Δεν τα παίρνω, διότι εγώ κι εσάς προτρέπω να είστε φτωχοί και δεν μ’ ακούτε». Όταν τον ρώτησε κάποτε ο Οδυσσέας μετά την επιστροφή του από την παρατήρηση του ουρανού: «Τι περισσότερο από εμάς βλέπεις στον ουρανό;» του απάντησε: «τους κακούς». Θα ήταν βέβαια προτιμότερο αν είχε μάθει τους Αχαιούς με ποιό τρόπο μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τους κακούς· έτσι δεν θα τους παράσυρε ο Οδυσσέας όταν τον κατηγόρησε ασύστολα με ψευτιές και πανουργίες. Η φωτιά πού λέγεται πως άναψε ο Ναύπλιος (ο πατέρας του Παλαμήδη) κατά των Ελλήνων στον κόλπο της Εύβοιας (*) λέει πως είναι αλήθεια και πως ότι έγινε ήταν για χάρη του Παλαμήδη από τις Μοίρες και τον Ποσειδώνα, χωρίς ίσως να το θέλει, ξένε, η ψυχή του Παλαμήδη που, όντας σοφός, τους συγχώρεσε, φαντάζομαι για την απάτη. Τον έθαψαν ο Αχιλλέας κι ο Αίαντας στη χώρα των Αιολέων, που συνορεύει με την Τροία. Οι ίδιοι έφτιαξαν και ιερό για χάρη του, πολύ αρχαιοπρεπές, όπου τοποθετήθηκε το άγαλμα του Παλαμήδη, που τον παριστάνει γενναίο και οπλισμένο, και πηγαίνουν να του προσφέρουν θυσίες οι κάτοικοι των παραθαλάσσιων πόλεων. Αυτό το ιερό πρέπει να το αναζητήσεις στη Μήθυμνα και στη Λεπέτυμνο, που είναι ψηλό βουνό και ξεχωρίζει πάνω από τη Λέσβο.
(*) Ο Ναύπλιος - ο πατέρας του Παλαμήδη - για να εκδικηθεί για το θάνατο του παιδιού του, άναψε μεγάλη φωτιά τη νύχτα πάνω σε υφάλους κοντά στο ακρωτήριο Καφηρέας, την ώρα που το κύριο μέρος του Ελληνικού στόλου επέστρεφε από την Τροία. Οι Έλληνες τότε υπέθεσαν πως προσέγγιζαν κάποιο λιμάνι και κατευθύνθηκαν προς το φως με αποτέλεσμα τα πλοία τους να χτυπήσουν στους ύφαλους και να γίνουν συντρίμια.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
